Jaskinia Niespodzianka w Kamieniołomie Gruszka

 Jaskinia Niespodzianka.

    Jednym z najbardziej rzucających się w oczy wyrobisk w pobliżu Wojcieszowa jest znajdujący się po prawej stronie Doliny Kaczawy nieczynny kamieniołom Gruszka. Ten charakterystyczny dziś element krajobrazu wojcieszowskiego ulokowany jest w pn.-zach. części Grzbietu Wschodniego Gór Kaczawskich na górze Bielec (450m n.p.m.).

W kamieniołomie Gruszka w okresie od końca XIX wieku do lat 70-tych XX wieku pozyskiwano marmury wojcieszowskie tj.: krystaliczne wapienie kalcytowe i dolomitowe. Natomiast sam Bielec zbudowany jest ze skał metamorficznych pochodzenia osadowego, gdzie wyróżniamy fyllity, łupki albitowo-serycytowe, chlorytowo-serycytowe i wspomniane wyżej soczewy wapieni krystalicznych. 

 Panorama Wojcieszowa w lewym narożniku Góra Bielec z kamieniołomem Gruszka.

Obecnie kamieniołom Gruszka znany jest głównie z obywających się w nim Mistrzostw Polski w Technikach Jaskiniowych, których corocznym organizatorem jest Speleoklub „Bobry” z Żagania. W zawodach tych biorą udział grotołazi z Polski i zagranicy, a także speleokluby, które w znaczny sposób przyczyniły się do eksploracji jaskiniowej na terenie Gór Kaczawskich i całych Sudetów (Speleoklub Bobry z Żagania, Speleokluby z Wrocławia i Wałbrzyski Klub Górski i Jaskiniowy).  

 Speleo Mistrzostwa Polski w Wojcieszowie / Kamieniołom Gruszka. 

Z Wojcieszowa do kamieniołomu Gruszka powinniśmy wybrać się przede wszystkim w okresie wegetacji na wycieczkę geoturystyczno-przyrodniczą. 

 Wojcieszów wapienniki w pobliżu kamieniołomu Gruszka.

W związku z tym, że mamy tu podłoże zbudowane częściowo ze skał węglanowych, wytworzyły się tu ciekawe zespoły roślinności.

 Zarastający kamieniołom Gruszka.

Góra Bielec w pewnym stopniu wciąż jest porośnięta przez ciepłolubne buczyny storczykowe, (Cephalanthero-Fagenion). 

 Storczyki.

W poszyciu, a także i na gołych stokach kamieniołomu w małych szczelinkach napotykamy tu na rzadkie rośliny chronione: kruszczyk szerokolistny, buławnik wielkokwiatowy, gruszyczka mniejsza, gruszyczka jednostronna, lilia złotogłów, wawrzynek wilcze łyko, podejźrzon księżycowy, gółka długoostrogowa, podkolan zielonawy, centuria pospolita, ożanka pierzastosieczna i orlik pospolity…     

 Wapienne murawy kserotermiczne.

Kamieniołom Gruszka był eksploatowany metodą wgłębną, obecnie oglądamy tu kilka poziomów wydobywczych, których ściany ogólnie wznoszą się nad dnem wyrobiska na ok. 40m wysokości, przy długości kamieniołomu 200-250 metrów. 

 Kamieniołom Gruszka.

W centralnym miejscu wyrobiska znajduje się drewniana wiata, służąca za schron zarówno dla odwiedzających łom turystów, jak i też w czasie zawodów speleo jako centrum sędziowsko- logistyczne.

 Gruszka zawody speleo i otwór sztucznego schronu.

Jeśli chodzi o obiekty jaskiniowe w kamieniołomie Gruszka na Bielcu mamy do czynienia z kilkoma obiektami tego rodzaju, przy czym najbardziej widoczne otwory są sztucznymi schronami, powiększonymi przez ludzi, być może na linii występujących tu kiedyś naturalnych szczelin krasowych. - Na najwyższych poziomach znajduje się tunel (mała sztolnia), pełniący funkcje schronu strzałowego, ale i pewnie magazynku. 

W pobliżu obserwujemy też, jak w wyniku prac strzałowych w kamieniołomie odspoiły się od zwartego masywu spore fragmenty górotworu tworząc sporej wielkości szczelinę, w której to uwidoczniły się fragmentami naturalne szczeliny zakwalifikowane już, jako jaskinie: - Jaskinia Pęknięta Szczelina o dł.45 metrów i - Jaskinia Szczelina pod Pękniętą Ścianą o dł. 6 metrów. 

 Bielec  i jaskiniowy mieczak

Najbardziej znanym obiektem jaskiniowym w kamieniołomie Gruszka, dziś już owianym niemal legendą jest, a raczej była zasypana obecnie Jaskinia w Bielcu o długości 20-tu metrów.

Jaskinia ta została odsłonięta w wyniku prac w kamieniołomie, podczas zawalenia się sztucznego tunelu. Jaskinia była znana głównie z powodu tego, że znajdowała się w niej jedna z największych sal z pięknymi naciekami krasowymi w okolicy Wojcieszowa. 

 Jaskinia Niespodzianka w kamieniołomie Gruszka.

Do tej pory mimo pojawiających się incydentalnie opowieści o tej jaskini (dawni pracownicy kamieniołomu), nie namierzono jednak miejsca zasypania wlotu tej jaskini, być może jest to kwestia przyszłości i ponownego przywrócenia tego obiektu do eksploracji.

Kamieniołom Gruszka.

Od niedawna najnowszym obiektem w Gruszce o charakterze jaskiniowym, jest odkopana we wrześniu 2019r. szczelina tektoniczna o dł. 7m, 65 cm..

 Jaskinia Niespodzianka w czasie pomiaru taśmą /JW.2019r./

 

 Odkopany otwór jaskini. Kółkiem naznaczono jej wlot przed odkopaniem.

Geneza - Jaskini Niespodzianki, na którą natrafił przypadkowo podczas wizyty w kamieniołomie w Bielcu - Jan Wieczorek /2019r. odkopanie i pomiar taśmą/, wydaje się zbieżna z genezą powstania znajdujących się ok. 100 m. wyżej jaskiń - Pęknięta Szczelina i  - Szczelina pod Pękniętą Ścianą. 

Jaskinia Niespodzianka powstała na stromym stoku kamieniołomu, wydaje się, że naturalne pęknięcie w masywie wapieni krystalicznych, zostało tu jeszcze bardziej odspojone za sprawą prac strzałowych.

 Jaskinia Niespodzianka kokon sieciarza jaskiniowego.

 Jaskinia Niespodzianka.

Jaskinia mimo małych rozmiarów jest bardzo niebezpieczna, ponieważ w środku wiszą wciąż w strefie stropowej spore fragmenty bloków skalnych, które w każdej chwili mogą runąć na eksplorującego ten obiekt człowieka!!!

Dziewicza eksploracja zwężającego się na końcu jaskini korytarza ujawniła brak kontynuacji jaskini. W związku z tym obiekt ten należy  zakwalifikować, jako  małą jaskinie o charakterze odpsojeniowo-szczelinowym. 

Kliknij i obejrzyj film z odkrycia i eksploracji Jaskini Niespodzianka.  

 /Jan S. Wieczorek/

Foto Jan S. Wieczorek 

W ramach działalności Dzikich Sudetów proponujemy Państwu uczestnictwo w szeregu atrakcyjnych eksploracjach i wyprawach turystycznych prowadzonych przez kulturoznawcę i eksploratora sudeckiego Jana Wieczorka, który pokaże Państwu miejsca ze wszech miar interesujące, jak i też dzikie i tajemnicze, a bywa, że całkiem świeżo odkryte... 

DZIKIE SUDETY

e-mail: d.sudety@gmail.com