|
Jaskinia na Špičáku. |
Góry
Rychlebskie po polskiej stronie nazwane Górami Złotymi, oprócz tego, że można
po nich wędrować pięknymi i mało uczęszczanymi szlakami, poprowadzonymi
malowniczymi dolinami i grzbietami, z których rozlegają się panoramy na Wysoki
Jesionik, Masyw Śnieżnika i Góry Bialskie, a bywa, że i na znaczne partie
całych Sudetów (wieża widokowa na Borówkowej), interesujące są także pod względem
występowania zjawisk krasowych.
|
Teren przy Jaskini na Špičáku w tle Zlatý Chlum i Serak.
|
Jaskinia
na Špičáku jest drugą po Jaskini Na Pomezi
jaskinią Gór Rychlebskich, położoną bardzo blisko Polski, w byłym kamieniołomie
marmurów ulokowanym na zboczach niewysokiego szczytu Velký Špičák w
pobliżu wsi Písečna w Olomouckim Kraju.
|
Budynek administracyjny i kasa. |
Jaskinia
mimo, że nie należy do dużych obiektów; łączna długość korytarzy wynosi tutaj
410m , została przystosowana do ruchu turystycznego w 1955r. i stanowi jeden z
elementów wchodzących w skład rozsławionych na całym świecie sieci jaskiń Czeskiej Republiki.
|
Budynek administracyjny i kasa. |
Do
Jaskini na Špičáku turyści z Polski mogą dojechać od strony przejścia
granicznego Głuchołazy – Mikulovice, podróżując drogą nr.44 w kierunku
Jesenika. W miejscowości Písečna jadąc od strony Polski dokonujemy skrętu w prawo
i kierując się dalej za tablicami informacyjnymi przybywamy do parkingu i
budynku administracyjnego Jaskini na Špičáku. Dojazd do jaskini
teoretycznie jest również możliwy koleją, gdyż we wsi Písečna znajduje się
stacja kolejowa, jednakże ustalenia polsko-czeskie w zakresie kursowania
pociągów przejeżdżających od strony Jesenika do Głuchołaz stale się zmieniają i
trudno prorokować, czy dojedziemy w pobliże jaskini z Głuchołaz pociągiem, czy
też będzie to nieaktualne, gdyż linia ta została zdjęta np. w rozkładzie
jazdy.
|
Droga dojazdowa do jaskini od strony wsi Písečna, w tle Biskupia Kopa. |
Wejście
do Jaskini na Špičáku,
to koszt ok. 80 CZK i 40 CZK za wykonywanie zdjęć w tym obiekcie. Przy czym
dobrze jest wiedzieć, że zwiedzanie jaskini odbywa się w kameralnej atmosferze i nie ma tu zakazu wykonywania zdjęć np. przy
użyciu flesza, jak to bywa w niektórych odcinkach Jaskini Niedźwiedziej. Każdy obiekt jaskiniowy ma jednak swoją własną specyfikę, historię
odkrycia i inne kody nadania tj.: zorganizowania zwiedzania lub zakazu ruchu
turystycznego.
|
Jaskinia na Špičáku. |
Jaskinia
na Špičáku wyróżnia się z dwóch powodów: napisy-malowidła historyczne oraz sercowate profile korytarzy. Z pierwszym aspektem
wiąże się oczywiście aktywność człowieka, jaskinia była znana już bardzo wcześnie i
służyła jako kryjówka w okresach, gdy na tych terenach szalały prześladowania
religijne.
|
Jaskinia na Špičáku. |
Pierwsza
pisemna wzmianka o Jaskini na Špičáku przypada na 1430r (Anthonius Wale), zatem jest to obiekt,
który posiada jedno z najstarszych udokumentowań w Europie Środkowej. Oczywiście
podczas zwiedzania jaskini przewodnik wskaże nam fragmenty skał, na których
zachowały się: inicjały, napisy, rysunki, a nawet fragmenty malowideł, w tym Scena
z Ukrzyżowaniem. - Domniema się, że w jaskini tego typu przedstawień mogło być
więcej, jednak z upływem lat przestały
one istnieć.
|
Jaskinia na Špičáku i Scena z Ukrzyżowaniem. |
Jaskinia mogła być schronieniem, ale i
też pełnić w niektórych salach funkcję „kościoła - kaplicy” w tzw. ukryciu, w
którym, to praktykowali swoją wiarę Bracia Czescy. Najstarszy zachowany napis
w jaskini jest datą 1519r. Jaskinia w takim razie jest miejscem historycznym,
ukazującym dużą dozę prawdy o czasach, kiedy to ludzie nie mogli liczyć na
tolerancje religijną i nie mieli innego wyjścia jak ukrywać się przed światem w
podziemiach.
|
Jaskinia na Špičáku, historyczne daty i napisy. |
Pod
względem geomorfologicznym Jaskinia na Špičáku, wyróżnia się sercowatym profilem korytarzy, ten właśnie aspekt zadecydował o tym, że
obiekt ten wzbudził ogromne zainteresowanie wśród kręgów naukowców badających jaskinie na całym świecie.
|
Jaskinia na Špičáku. |
Oryginalność
Jaskini na Špičáku
jest interesująca, ponieważ wpłynęło na to kilka czynników. Jaskinia powstała w
skałach metamorficznych w przeobrażonych z wapieni marmurach. Skały te ciągną
się izolowanym pasem od rejonu wsi Písečna na południu do położonej już w
Polsce wsi Sławniowice.
- W
marmurach pod wpływem działania wody, podobnie jak w wapieniach zachodzą
zjawiska krasowe związane z chemicznym rozpuszczaniem skał. Proces ten w
Jaskini na Špičáku
był raczej z powodu ograniczonego działania wód spowolniony.
|
Jaskinia na Špičáku. |
Sytuacja
w rejonie Velkego
Špičáka zmieniła się diametralnie, z chwilą gdy nastała epoka lodowcowa. Wówczas to, w rejon Sudetów, w tym do podnóża Gór
Złotych – Rychlebskich, dotarł lądolód skandynawski.
Masy lądolodu jak wiemy z chwilą wejścia w teren pofałdowany, jakim są góry,
zmuszone były do forsowania napotkanych przeszkód. Lodowiec posuwał się
terenami najbardziej obniżonymi: dolinami rzek-potoków i obniżeniami pomiędzy
wzniesieniami. Pewnych przeszkód oraz wysokości lodowiec nie był jednak w stanie
sforsować, co spowodowało kolejne uwarunkowania.
|
Jaskinia na Špičáku. |
Z
drugiej strony masa lądolodu, w wyniku zmiany zjawisk klimatycznych ulegała
kolejnym procesom, topniejący lód w postaci silnie erozyjnych wód subglacjalnych,
torował sobie grawitacyjnie drogę w dół, gdzie wartkie potoki napotykały na
przeszkody lub na przeszkodę w postaci marmurowego wzniesienia Velký Špičák. Szczyt ten w
okolicznościach wzmożonej erozji wodnej, zaczął być w partiach szczelin występujących w
marmurze, rozpuszczany chemicznie przez bardzo mocno napierającą wodę.
|
Jaskinia na Špičáku. |
Dziś w Jaskini na Špičáku
oglądamy podobnie jak na wodowskazie, udokumentowany na ścianach poziom
ówczesnych wód. Przy czym wody te bogate w dwutlenek węgla najbardziej
rozpuściły skały marmurowe na wysokości zwierciadła wód, dlatego w czasie obecnym, tj.: gdy w
jaskini wody już dawno opadły, oglądamy rozszerzenia korytarzy w kształcie
sercowatym.
|
Jaskinia na Špičáku. |
Podczas
wycieczki możemy również wypytać się czeskiego przewodnika o ten aspekt, jak i też
pójść tym tropem nieco dalej i poprosić o odpowiedz czy istnieją fazy, kiedy to
obecnie do jaskini wkraczają masy wody. Interesujące jest to, że w
roku 1997 podczas powodzi tysiąclecia, która zdewastowała Południową
Polskę, do Jaskini na Špičáku wtargnęły
wody zalewając znacznie wiele korytarzy i w ten sposób ukazując w praktyce,
że model preparowania jaskini z poszerzaniem korytarzy mógł mieć równie katastroficzny przebieg, występujący np. podczas globalnego potopu, o którym dziś już nauka nie chce wspominać ze względu na to,że panuje w niej dogmat brania na wiarę teorii ewolucji, która, to wyklucza istnienie Boga, a co za tym idzie i opisanego w Biblii Potopu.
|
Tablica informacyjna. |
Wycieczka
po jaskini trwa ok 30 minut, niemniej jednak przewodnicy nie ponaglają turystów,
zatem spokojnie można wypytać się zarówno o wątki historyczne jak i też
geomorfologiczne. - Obiekt jest dostępny także dla
osób niepełnosprawnych, posiada dobre oświetlenie światłem ledowym i choć nie ma w nim pięknych
form naciekowych, to opisane
wyżej sercowate korytarze w dużej mierze niwelują ten brak.
Tekst i foto /Jan Wieczorek/
Bibliografia: Przewodnik turystyczny "Ścieżka Czasu" po Kraju Ołomunieckim i Województwie Opolskim, Folder informacyjny o Jaskini na Špičáku, P.Migoń "Jaskinia na Špičáku w Górach Rychlebskich" w miesięczniku Sudety nr9. 2008r.
|
W ramach działalności
Dzikich Sudetów proponujemy Państwu uczestnictwo w szeregu atrakcyjnych
eksploracjach i wyprawach turystycznych prowadzonych przez kulturoznawcę i
eksploratora sudeckiego Jana Wieczorka, który pokaże Państwu miejsca ze wszech
miar interesujące, jak i też dzikie i tajemnicze, a bywa, że całkiem świeżo
odkryte...
DZIKIE
SUDETY
|