Wiewiórkowate należą do rzędu gryzoni, rodzina ta obejmuje 51 rodzajów z około 260 gatunkami wiewiórek. W Sudetach jak i na terenie całej Polski obserwujemy jeden gatunek wiewiórki (Sciurus vulgaris). Nie ma chyba Polaka, który nie kojarzyłby tego sympatycznego zwierzęcia, a to z powodu tego, że zwierze te oprócz dzikich ostępów zamieszkuje też miejskie parki, a bywa, że nawet i osiedla.
W krajach Europy np. w Wielkiej Brytanii oprócz wiewiórki pospolitej, czyli „rudej Basi”, pojawia się gatunek obcy (Sciurus carolinesis), pochodzący z Ameryki Północnej. Wiewiórka szara jest nieco większa od wiewiórki pospolitej, dlatego też tam gdzie się pojawi wypiera ze środowiska gatunek rodzimy.
Wiewiórka pospolita (Sciurus vulgaris). |
Wiewiórki
pospolite (Sciurus vulgaris), należą do rzędu gryzoni, są to ssaki o długości
głowy i tułowia od ok.19 do 28 cm., długość ogona 14-24 cm. Ciężar ciała
wiewiórki sięga od 230 do 250g.
Wiewiórka pospolita na drzewie. |
Jak
każdy wie, nie są to zwierzęta duże, jednak wzbudzają bardzo dużą sympatie i
generalnie trzeba powiedzieć, że nasze społeczeństwo jest do tego gatunku
zwierząt pozytywnie nastawione, choć bywają akty, kiedy to ktoś dla
barbarzyńskiej zabawy strzela ze śrutówki do tych zwierząt.
Wiewiórka pospolita na drzewie. |
W
Polsce w obrębie jednego gatunku spotykamy dwie odmiany barwne Wiewiórki
pospolitej: odmianę rudą i brunatno czarną, cechą wspólną o obu jest biały
brzuszek.
Wiewiórka pospolita w Borowym Jarze. |
Wiewiórka
zamieszkuje dziuple drzewne w lasach i parkach (osobniki zamieszkujące biotopy
gdzie jest wzmożony kontakt z człowiekiem, są bardziej oswojone i mniej
płochliwe). Wiewiórka żyje samotnie, niekiedy parami. Jest to gatunek
drzewno-naziemny, co oznacza, że spędza on dużo czasu wspinając się po
drzewach, ale i też przechadzając się pod nimi.
Wiewiórka pospolita na drzewie. |
Wiewiórka
pospolita jest raczej gatunkiem nadrzewnym, o czym świadczy jej fizjonomia tj.:
długi i puszysty ogon oraz pazury,
dzięki którym swobodnie wspina się po pniach i koronach drzew. Co ciekawe
Wiewiórka w tylniej stopie ma 5 palców, a w przedniej 4 palce. Rodzaj ten
cechuje się dużymi oczami i uszami i jak, to u gryzoni bywa charakterystycznymi
zębami.
Wiewiórka pospolita (Sciurus vulgaris). |
Pokarm
wiewiórki stanowią nasiona drzew liściastych i iglastych, tj.: orzechy,
żołędzie, nasiona zawarte w szyszkach, a także pączki kwiatowe, owoce, grzyby. Wiewiórka
nie gardzi też owadami, jej pokarm stanowią również jaja, pisklęta ptasie i
drobne gady. Dlatego karmiąc te zwierzęta - uzupełniając ich menu w okresie
zimowym, nie powinniśmy karmić wiewiórek np. chipsami, ponieważ może to im
bardzo zaszkodzić. Nasiona, orzechy powinny być jak najmniej przetworzone przez
człowieka bez dodatków, soli czy ulepszaczy smakowych.
Wiewiórka pospolita spotkanie z Kowalikiem. |
W
naszym kraju Wiewiórka pospolita objęta jest całorocznym okresem ochronnym i
należy brać, to pod uwagę nie nękając tych zwierząt naszą nadgorliwością.
Wiewiórka pospolita (Sciurus vulgaris). |
Z
charakterystycznych cech zachowania można wydzielić u wiewiórek: ofukiwania
oraz magazynowanie tj. czynienie zapasu pokarmu na zimę.
Wiewiórka pospolita (Sciurus vulgaris). |
Okres
godowy u wiewiórki pospolitej przypada na okres od stycznia do marca i trwa
niekiedy z przerwami aż do lipca. Po okresie ciąży (38-40 dni) rodzi się od 3
do 5 młodych. Wiewiórka jak każdy gryzoń jest dość płodna i ma od 1 do 3 mitów
rocznie. Planując obserwacje wiewiórek zabierzmy ze sobą aparat z funkcją
przybliżenia lub teleobiektywem i lornetkę. Bliskie spotkania z wiewiórkami choć
niebywale atrakcyjne, zwłaszcza dla dzieci ,są jednak niebezpieczne, zawsze
istnieje zagrożenie pogryzieniem, a niekiedy zakażeniem wścieklizną.
/Jan Wieczorek/
Foto:Jan Wieczorek
Bibliografia: K.Kowalski - "Mały Słownik Zoologiczny Ssaki", W.A.Chmielewski - "Tropy i Ślady Zwierząt".
W ramach działalności
Dzikich Sudetów proponujemy Państwu uczestnictwo w szeregu atrakcyjnych
eksploracjach i wyprawach turystycznych prowadzonych przez kulturoznawcę i
eksploratora sudeckiego Jana Wieczorka, który pokaże Państwu miejsca ze wszech
miar interesujące, jak i też dzikie i tajemnicze, a bywa, że całkiem świeżo
odkryte...
DZIKIE
SUDETY
e-mail:
d.sudety@gmail.com