Bečkovský vodopád. |
Przedzielona polsko-czeską granicą południowa cześć
Gór Kruczych (cz. Vrani Hory), to rejon
mało odwiedzany przez polskich turystów, wciśnięty pomiędzy tzw. – „Worek
Okrzeszyna”, Góry Jastrzębie (Jestřebí hory) i Bramę Lubawską.
Położone w Sudetach
Środkowych Góry Krucze stanowią podjednostkę Gór Kamiennych, będącą częścią
większego obszaru Sudetów, jaką jest powstała w wyniku erozji gór Niecka
śródsudecka.
Vrani hory - Góry Krucze. |
Sudety przez okres swojego istnienia podlegały także
procesom erozji, związanym ze zmianami klimatu, działania wody, morza i wód
płynących oraz wietrzenia fizycznego, chemicznego i organicznego. - Odwrotny do
wynoszenia w górę terenu, proces zrównywania powierzchni ziemi, znany jest jako proces zrównania i
denudacji.
Niecka śródsudecka widok na Zawory i Góry Jastrzębie z podnóża Gór Kruczych. |
Podczas niszczenia Sudetów, za sprawą erozji
dochodziło do transportu i osadzania w Niecce sródsudeckiej i północnosudeckiej
istniejących już skał osadowych, metamorficznych i magmowych, w ten sposób
powstawały takie skały jak: iły, piaskowce i zlepieńce.
Beckovski Potok w czeskich Górach Kruczych. |
Skały ryolitowe. |
Geologicznie Góry Kamienne
zbudowane są ze skał wulkanicznych i osadowych, podobnie południkowo ułożone
Góry Krucze, będące zachodnią częścią Niecki śródsudeckiej, budują skały
osadowe (piaskowce, zlepieńce) oraz skały pochodzenia wulkanicznego (porfiry) i
osady wulkaniczne powstające w wyniku osadzania się pyłów wulkanicznych
(tufy).
Mało znana wśród polskich turystów czeska cześć Gór
Kruczych, to przede wszystkim obszar, gdzie oprócz interesujących widoków
panuje cisza podkreślająca walory przyrodnicze tego obszaru, dlatego
niekoniecznie trzeba planować tutaj wędrówki z orientacja na pokonanie jak
największej ilości kilometrów, a raczej wolniejszym tempem udać się na romantyczny
górski spacer.
Vrani hory - Královecký Špičák |
Najwyższym szczytem w tym
paśmie Gór Kamiennych jest położony po czeskiej stronie Královecký Špičák (881m n.p.m.), na
którego możemy powędrować m.in. z czeskich Bernartic lub z
polskiego Okrzeszyna. - Z Královeckego
Špičáka, rozciągają się piękne widoki na Karkonosze i Śnieżkę oraz na
Rychory i Wzgórza Bramy Lubawskiej.
Vrani hory - Bečkov. |
My jednak z czeskich Bernartic kierujemy się w
kierunku administracyjnie im podlegającej wsi o charakterze osady czyli do
Bečkova. Malownicza wieś otoczona jest z kilku stron granicą z naszym krajem,
można do niej bezproblemowo dojść także od strony Okrzeszyna odchodząc nieco od
szlaku niebieskiego, biegnącego w pasmo Gór Kruczych.
Vrani hory - Bečkov figura św. Jana Nepomucena. |
W Bečkovie oglądamy pięknie wkomponowane w krajobraz
domy i zabudowania gospodarcze, stary kościół i rzeźbę Jana Nepomucena.
Jednak największa atrakcją tej uroczej wsi, jest położony w jej sąsiedztwie Bečkovský
vodopád, do którego bez większego wysiłku możemy udać się wyznaczoną drogą od
„miejsca parkingowego” przy pensjonacie Zátiší.
Bečkovský vodopád. |
Bečkovský vodopád, to w gruncie rzeczy mała kaskada
spływająca po osuniętym do koryta Bečkovskiego Potoku ryolitowym bloku
skalnym. Dojście do jaru, w którym znajduje się wodospad prowadzi trawersem
przez Dlouhą stran.
Droga w kierunku wodospadu. |
Progi na potoku |
Progi na potoku. |
Wyznaczoną trasą dochodzimy najpierw do miejsca, gdzie
na podobieństwo wywierzyska wybija ze skały Bečkovski Potok. - Źródło tego
strumienia wypływa dosłownie z pod stromych ścian skalnych, następnie poprzez
małe ryolitowe progi, potok spływa w dół do dzikiego jaru, gdzie znajduje się
wodospad.
Bečkovský vodopád. |
- Do samego wodospadu trzeba nieco zejść na przełaj po mało zwięzłych
stokach.
Bečkovský vodopád. |
Bečkovský vodopád. |
Bečkovský vodopád, położony 150 metrów od granicy z
Polską ma ok. 3 m wysokości i najlepiej prezentuje się wczesną wiosną w czasie
tajania pokrywy śnieżnej lub po dużych opadach deszczu.
Widok na Beckov i Okrzeszyn i Jański Wierch od strony Gór Kruczych. |
Bečkov. |
Z osady Bečkov możemy również udać się na mało
odwiedzany Jański Wierch (697 m n.p.m.), który czasem mylnie bywa przez Polaków
zaliczany do Gór Kruczych, a co za tym idzie do Gór Kamiennych.
Jański Wierch (697 m n.p.m.). |
Graniczny Jański
Wierch (Johannesberg), zbudowany jest z górno karbońskich piaskowców i
zlepieńców, jest to najwyższy szczyt polskich Gór Jastrzębich (Jestřebí hory),
łatwo dostępny od strony „Worka Okrzeszyńskiego”.
Góry Jastrzębie z okolic wzniesienia Hony. |
Jestřebí hory. |
Czeskie Jestřebí hory zaczynają się niemal
na peryferiach Trutnova, tu od północnego zachodu graniczą z wzgórzami
zaliczanymi do Karkonoszy, dalej na północ dochodzą do samej granicy z Polską w
okolicach Okrzeszyna i następnie stykają się z Górami Kruczymi.
W drodze na wierzchołek Jańskiego Wierchu. |
Niegdyś turyści z Polski wybierali się właśnie na
najwyższy szczyt Gór Jastrzębich z Worka Okrzeszyńskiego i kierowali się przez
granicę przejściem turystycznym do Petříkovic, skąd szlakiem turystycznym dochodzili
do Žaltmana
(739m n.p.m.) i z powrotem przez Radvanice i Chvaleč, wracali do Okrzeszyna. Trzeba wiedzieć, jednak, że Góry
Jastrzębie, są pasmem o długości ok. 20 km i dochodzą aż do Hronova koło
Nachodu.
Góry Jastrzębie granica Czechy - Polska. |
Zerwy Jański Wierch. |
Z Bečkova na Jański Wierch dojdziemy po skomunikowaniu
się z żółtym szlakiem turystycznym z Bernartic do Petříkovic. Natomiast, gdy dysponujemy samochodem, powinniśmy
kierować się drogą w kierunku widocznych wiatraków (farma wiatrowa) i
zaparkować auto w pobliżu wzniesienia Hony, gdzie następnie od drewnianej
wiaty, po paruset metrach dochodzimy najpierw do czeskiego żółtego, a potem do
polskiego zielonego szlaku poprowadzonego wzdłuż granicy od Mieroszowskich
Ścian do Przełęczy Okraj.
Krausova vyhlídka. |
Wraz z podejściem pod górę ujawnia się nam
geomorfologia Jańskiego Wierchu, wchodzimy bowiem na próg o charakterze kuesty
(termin
wywodzący się z języka hiszpańskiego na oznaczenie „stoku”
/próg denudacyjny, próg strukturalny/; jest, to stromy, asymetryczny stopień
lub próg powstały na obszarze o budowie monoklinalnej wskutek różnej odporności
warstw skalnych na denudację), od strony polskiej stok wznosi się łagodnie, zaś na samym szczycie w kierunku Czech nagle obrywa się stromym uskokiem
i zerwami skalnymi.
Jański
Wierch (697 m n.p.m.) w skale otwór jaskini Medvědí doupě.
|
Otwór jaskini Medvědí doupě. |
Otwór jaskini Medvědí doupě. |
Skałki jakie obserwujemy na grzbiecie i stokach
Jańskiego Wierchu i dalej na Krausovu vyhlídku, to piaskowce i zlepieńce, niektóre z tych formacji
przybierają ciekawe formy, inne postać urwiska sięgającego do ok.20m.
wysokości, w jednej ze skał tuż pod szczytem występuje też pseudokrasowa
jaskinia: Medvědí doupě o długości 10m (w obrębie góry występują też
stare sztolnie prawdopodobnie pozostałości po dawnych kopalniach węgla
kamiennego).
Krausova vyhlídka. |
Panorama z Jańskiego Wierchu i Krausovu
vyhlídku obejmuje: Zawory, Wyżynę Broumowską, Jestřebí hory i Trutnovsko,
Rychory, Karkonosze, Góry Krucze i częściowo Rudawy Janowickie oraz Góry
Wałbrzyskie, także jest to miejsce godne odwiedzin również dla osób parających
się fotografowaniem sudeckich krajobrazów.
Kliknij link na film z wodospadem.
/Jan Wieczorek/
Foto: Jan Wieczorek i zdjęcia z internetu.
Bibliografia: Piotr Migoń - "Geomorfologia", Marek Staffa - " Słownik geografii turystycznej Sudetów (T.9).
W ramach działalności
Dzikich Sudetów proponujemy Państwu uczestnictwo w szeregu atrakcyjnych
eksploracjach i wyprawach turystycznych prowadzonych przez kulturoznawcę i
eksploratora sudeckiego Jana Wieczorka, który pokaże Państwu miejsca ze wszech
miar interesujące, jak i też dzikie i tajemnicze, a bywa, że całkiem świeżo
odkryte...
DZIKIE SUDETY
e-mail: d.sudety@gmail.com