 |
| Jaskinia Niespodzianka. |
Jednym z najbardziej rzucających się w oczy wyrobisk w
pobliżu Wojcieszowa jest znajdujący się po prawej stronie Doliny Kaczawy
nieczynny kamieniołom Gruszka. Ten charakterystyczny dziś element krajobrazu
wojcieszowskiego ulokowany jest w pn.-zach. części Grzbietu Wschodniego Gór
Kaczawskich na górze Bielec (450m n.p.m.).
W kamieniołomie Gruszka w okresie od
końca XIX wieku do lat 70-tych XX wieku pozyskiwano marmury wojcieszowskie tj.:
krystaliczne wapienie kalcytowe i dolomitowe. Natomiast sam Bielec zbudowany
jest ze skał metamorficznych pochodzenia osadowego, gdzie wyróżniamy fyllity,
łupki albitowo-serycytowe, chlorytowo-serycytowe i wspomniane wyżej soczewy
wapieni krystalicznych.
 |
| Panorama Wojcieszowa w lewym narożniku Góra Bielec z kamieniołomem Gruszka. |
Obecnie kamieniołom Gruszka znany
jest głównie z obywających się w nim Mistrzostw
Polski w Technikach Jaskiniowych, których corocznym organizatorem jest
Speleoklub „Bobry” z Żagania. W zawodach tych biorą udział grotołazi z Polski i
zagranicy, a także speleokluby, które w znaczny sposób przyczyniły się do
eksploracji jaskiniowej na terenie Gór Kaczawskich i całych Sudetów (Speleoklub
Bobry z Żagania, Speleokluby z Wrocławia i Wałbrzyski Klub Górski i
Jaskiniowy).
 |
| Speleo Mistrzostwa Polski w Wojcieszowie / Kamieniołom Gruszka. |
Z Wojcieszowa do kamieniołomu
Gruszka powinniśmy wybrać się przede wszystkim w okresie wegetacji na wycieczkę
geoturystyczno-przyrodniczą.
 |
| Wojcieszów wapienniki w pobliżu kamieniołomu Gruszka. |
W związku z tym, że mamy tu podłoże zbudowane
częściowo ze skał węglanowych, wytworzyły się tu ciekawe zespoły roślinności.
 |
| Zarastający kamieniołom Gruszka. |
Góra Bielec w pewnym stopniu wciąż
jest porośnięta przez ciepłolubne buczyny storczykowe, (Cephalanthero-Fagenion).
 |
| Storczyki. |
W poszyciu, a także i na gołych stokach kamieniołomu w małych szczelinkach
napotykamy tu na rzadkie rośliny chronione: kruszczyk szerokolistny, buławnik
wielkokwiatowy, gruszyczka mniejsza, gruszyczka jednostronna, lilia złotogłów,
wawrzynek wilcze łyko, podejźrzon księżycowy, gółka długoostrogowa, podkolan
zielonawy, centuria pospolita, ożanka pierzastosieczna i orlik pospolity…
 |
| Wapienne murawy kserotermiczne. |
Kamieniołom Gruszka był
eksploatowany metodą wgłębną, obecnie oglądamy tu kilka poziomów wydobywczych,
których ściany ogólnie wznoszą się nad dnem wyrobiska na ok. 40m wysokości,
przy długości kamieniołomu 200-250 metrów.
 |
| Kamieniołom Gruszka. |
W centralnym miejscu wyrobiska
znajduje się drewniana wiata, służąca za schron zarówno dla odwiedzających
łom turystów, jak i też w czasie zawodów speleo jako centrum sędziowsko- logistyczne.
 |
| Gruszka zawody speleo i otwór sztucznego schronu. |
Jeśli chodzi o obiekty jaskiniowe w
kamieniołomie Gruszka na Bielcu mamy do czynienia z kilkoma obiektami tego
rodzaju, przy czym najbardziej widoczne otwory są sztucznymi schronami, powiększonymi przez ludzi, być może na linii
występujących tu kiedyś naturalnych szczelin krasowych. - Na najwyższych
poziomach znajduje się tunel (mała sztolnia), pełniący funkcje schronu
strzałowego, ale i pewnie magazynku.
W pobliżu obserwujemy też, jak w
wyniku prac strzałowych w kamieniołomie odspoiły się od zwartego masywu spore
fragmenty górotworu tworząc sporej wielkości szczelinę, w której to uwidoczniły
się fragmentami naturalne szczeliny zakwalifikowane już, jako jaskinie: -
Jaskinia Pęknięta Szczelina o dł.45 metrów i - Jaskinia Szczelina pod Pękniętą
Ścianą o dł. 6 metrów.
 |
| Bielec i jaskiniowy mieczak |
Najbardziej znanym obiektem
jaskiniowym w kamieniołomie Gruszka, dziś już owianym niemal legendą jest, a
raczej była zasypana obecnie Jaskinia w Bielcu o długości 20-tu metrów.
Jaskinia ta została odsłonięta w
wyniku prac w kamieniołomie, podczas zawalenia się sztucznego tunelu. Jaskinia
była znana głównie z powodu tego, że znajdowała się w niej jedna z
największych sal z pięknymi naciekami krasowymi w okolicy Wojcieszowa.
 |
| Jaskinia Niespodzianka w kamieniołomie Gruszka. |
Do tej pory mimo pojawiających się
incydentalnie opowieści o tej jaskini (dawni pracownicy kamieniołomu), nie
namierzono jednak miejsca zasypania wlotu tej jaskini, być może jest to kwestia
przyszłości i ponownego przywrócenia tego obiektu do eksploracji.
 |
| Kamieniołom Gruszka. |
Od niedawna najnowszym obiektem w Gruszce
o charakterze jaskiniowym, jest odkopana we wrześniu 2019r. szczelina
tektoniczna o dł. 7m, 65 cm..
 |
| Jaskinia Niespodzianka w czasie pomiaru taśmą /JW.2019r./ |
 |
| Odkopany otwór jaskini. Kółkiem naznaczono jej wlot przed odkopaniem. |
Geneza - Jaskini Niespodzianki, na
którą natrafił przypadkowo podczas wizyty w kamieniołomie w Bielcu - Jan Wieczorek
/2019r. odkopanie i pomiar taśmą/, wydaje się zbieżna z genezą powstania
znajdujących się ok. 100 m. wyżej jaskiń - Pęknięta Szczelina i - Szczelina pod Pękniętą Ścianą.
Jaskinia Niespodzianka powstała na
stromym stoku kamieniołomu, wydaje się, że naturalne pęknięcie w masywie
wapieni krystalicznych, zostało tu jeszcze bardziej odspojone za sprawą prac
strzałowych.
 |
| Jaskinia Niespodzianka kokon sieciarza jaskiniowego. |
 |
| Jaskinia Niespodzianka. |
Jaskinia mimo małych rozmiarów jest
bardzo niebezpieczna, ponieważ w środku wiszą wciąż w strefie stropowej spore
fragmenty bloków skalnych, które w każdej chwili mogą runąć na eksplorującego
ten obiekt człowieka!!!
Dziewicza eksploracja zwężającego się na końcu jaskini
korytarza ujawniła brak kontynuacji jaskini. W związku z tym obiekt ten należy
zakwalifikować, jako małą jaskinie o
charakterze odpsojeniowo-szczelinowym.
/Jan S. Wieczorek/
Foto Jan S. Wieczorek
W ramach działalności
Dzikich Sudetów proponujemy Państwu uczestnictwo w szeregu atrakcyjnych
eksploracjach i wyprawach turystycznych prowadzonych przez kulturoznawcę i
eksploratora sudeckiego Jana Wieczorka, który pokaże Państwu miejsca ze wszech
miar interesujące, jak i też dzikie i tajemnicze, a bywa, że całkiem świeżo
odkryte...
DZIKIE SUDETY
e-mail: d.sudety@gmail.com