Muzeum Karkonoskie w Jeleniej Górze

Theodor Donat.

       Muzeum Karkonoskie z siedzibą przy ulicy Jana Matejki 28 w Jeleniej Górze, powstało w okresie przynależności terenów Dolnego Śląska do Niemiec z inicjatywy  RGV – Riesengebirgsverin tj. Towarzystwa Karkonoskiego, którego inicjatorem był Theodora Donat, piastujący stanowisko księgowego w zakładach lniarskich w Mysłakowicach. 

Towarzystwo Karkonoskie (powstałe w  1880r.), biorąc pod uwagę walory regionu oraz rosnącą popularność turystyki oprócz wytyczania szlaków w górach, tworzenia punktów widokowych i bazy turystycznej w postaci schronisk itd. miało w swoich planach utworzenie zbiorów bibliotecznych i muzeum, w którym to będą gromadzone pamiątki z regionu sudeckiego, związane z turystyką, kulturą i historią. 

 Muzeum Karkonoskie ekspozycja poświęcona RGV – Riesengebirgsverin.

W fazie początkowej Towarzystwo Karkonoskie skupiło się od roku 1883 na tworzeniu zbiorów bibliotecznych w skład, których wchodziły: przewodniki, mapy, fotografie, diapozytywy. Kolejno do kolekcji zaczęły przybywać przedmioty związane z historią, kulturą, sztuką i rzemiosłem regionu Jeleniej Góry, Karkonoszy i Gór Izerskich.

 Muzeum Karkonoskie ekspozycja czasowa pt.: "Wokół jeleniogórskiego ratusza".

 Hugo Sydel.

Od 2 VI 1889r zbiory Riesengsverin museum, zaczęto eksponować sezonowo publiczności w wynajętej sali na parterze budynku królewskiego gimnazjum przy obecnej ul. 1-go maja 39/41, następnie w domu jeleniogórskiego kupca Luisa Schulza (1-go Maja 19) i kolejno przy ul. Szkolnej 12.  

Ostatecznie zbiory uzyskały swą stałą siedzibę w zbudowanym specjalnie do tego celu budynku według darmowego projektu wrocławskiego architekta Carla Grossera.

Sudetten Museum des Riesengebirgsverein/ Muzeum sudeckiego Towarzystwa Karkonoskiego.

Muzeum, którego pierwszym dyrektorem został Hugo Seydel (z RGV) otwarto uroczyście 14.04.1914r. .

Fotografia archiwalna RGV przedstawiająca otwarcie Muzeum Towarzystwa Karkonoskiego.

W roku 1938 na 650-lecie miasta Jelenia Góra muzeum zmieniło swą nazwę na Sudetten Museum des Riesengebirgsverein (Muzeum sudeckiego Towarzystwa Karkonoskiego). Pod koniec II Wojny Światowej budynek muzeum stał się składnicą zbiorów niemieckich oraz zbiorów zrabowanych przez Niemców. 

 Przybudówka w postaci kamienicy mieszczańskiej przy Muzeum Karkonoskie w Jeleniej Górze.

Od 1945 r. placówka będąca już w polskich rękach rozpoczyna swą działalność, jako „Muzeum Miejskie”, na początku jednak prosperuje, jako składnica muzealna niedostępna dla publiczności. 

Muzeum Karkonoskie replika kamienicy Buchsa z rynku w Jeleniej Górze.

W tym czasie na stanowiskach kierowniczych panuje spora rotacja i mają miejsca spore zaniedbania związane z brakiem kontroli nad zbiorami, które giną z kolekcji lub zostają przekazane w inne miejsca bez pokwitowania.

Muzeum Karkonoskie wystawa stała pt.: "Z historii Jeleniej Góry i regionu".

Wiele też zbiorów zostaje wywieziona do innych placówek muzealnych (Warszawa, Poznań, Wrocław, Kraków). 

 Muzeum Karkonoskie w Jeleniej Górze widok obecny fasady głównej.

W roku 1953 Muzeum Miejskie zostaje otwarte dla publiczności, a od roku 1964 następuje przypisanie profilu placówce jeleniogórskiej z nastawieniem na specjalizację tematyczną szkło artystyczne. 

Muzeum Karkonoskie stała wystawa szkła artystycznego im. Mieczysława Buczyńskiego.

Podrzędnie wyodrębniono też działy: archeologii, etnologii, sztuki (malarstwo, rzeźba, grafika), dział oświatowy, konserwacji zabytków muzealnych i bibliotekę.  

 Muzeum Karkonoskie prezentacja zabytkowych tarcz trumiennych.

Po latach w skład przemianowanego na nowo Muzeum Karkonoskiego włączono również placówki zewnętrzne: w 1977r. ekspozycja na Zamku Bolków, w 1995r. Muzeum Karkonoskie w Szklarskiej Porębie (dom Carla i Gerharta Hauptmanów) i w 2013r Muzeum Historii Militariów w Jeleniej Górze wraz ze skansenem. 

Muzeum Karkonoskie stała wystawa szkła artystycznego im. Mieczysława Buczyńskiego.

Muzeum obecnie prezentuje stałą ekspozycję szkła artystycznego, z podziałem na przekrój stylowy: szkło barokowe (XVII- XVIII w), klasycyzm / empire (18/19 w)., biedermeier (1815-1850), historycyzm (k. XIX/XXw), secesja (1890 -1915), art deco (1poł. XXw), współczesność.

Sudetten Museum des Riesengebirgsverein/ Muzeum sudeckiego Towarzystwa Karkonoskiego tzw. Chałupa Sudecka.

W zbiorach podobnie jak było, to w okresie niemieckim mamy również ekspozycje regionalną, z rekonstrukcją chałupy sudeckiej z elementami przysłupowymi i przykładowym wyposażeniem etnograficznym wnętrza; kolejno rekonstrukcję izby patrycjuszowskiej ukazującej replikę kamienicy Buchsa z rynku w Jeleniej Górze z dekoracjami sufitu i ścian oraz z pełnym umeblowaniem. 

Muzeum Karkonoskie stała wystawa Chałupa Karkonoska.

Pozostałe ekspozycje nawiązują do okresów przedhistorycznych (zabytki archeologiczne z jaskini w górze Połom) i historycznych (naczynia, narzędzia i inne przedmioty z okresu średniowiecza).

Muzeum Karkonoskie stała wystawa "Z historii Jeleniej Góry i regionu". Ekspozycja zabytków średniowiecznych.

Miecz "Bolka" (miecz rycerski z XIV).

W prezentowanych zbiorach muzeum mamy: tzw. miecz Bolka (miecz rycerski z XIV) w,  tzw. złoty skarb z Piechowic znaleziony w 1979r. (kolekcję 94 monet z Niderlandów, Hiszpanii i Turcji z przedziału od XV- do XVIIw), szafę laborantów, protestanckie tarcze trumienne danych cechów, miedzioryty rajców miasta Jeleniej Góry z XVIIIw., zabytki sakralne, rzeźby, krucyfiks, zabytkowe żyrandole, makietę kościoła pokoju św. Krzyża w J.G., przedmioty związane z danymi cechami nadającymi ton rozwoju miasta Jeleniej Góry i okolicy, pieczecie poszczególnych cechów oraz tkaniny i krosna związane z tkaczami.

Muzeum Karkonoskie stała wystawa "Z historii Jeleniej Góry i regionu".

W izbie historycznej możemy prześledzić za pomocą tablic informacyjnych historię osadnictwa rejonu Jeleniej Góry i Sudetów, pojawiają się tu również nawiązania do kultury, sportu i turystyki, jako ważnych elementów rozwoju regionalnego.  

Muzeum Karkonoskie ekspozycja czasowa pt.: "Wokół jeleniogórskiego ratusza".

Oprócz wystawy stałej muzeum prowadzi też działalność edukacyjną, warsztatową i wystawienniczą, w której skupia się głównie na eksponowaniu treści związanych z regionem i twórcami z nim powiązanymi. - W tym też modelu muzeum dokonuje zakupów w celu wzbogacania swej kolekcji. 
  

Muzeum Karkonoskie stała wystawa szkła artystycznego im. Mieczysława Buczyńskiego.

Muzeum Karkonoskie.

Muzeum Karkonoskie przy ul. Jana Matejki otwarte jest dla publiczności od wtorku do niedzieli, w godzinach 09: 00 -17: 00.

Na dzień dzisiejszy  ceny biletów to: 10 zł bilet normalny 5 zł bilet ulgowy. – W środy zwiedzanie muzeum jest bezpłatne.
Kliknij i wejdz na stronę Muzeum Karkonoskiego 

/Jan Wieczorek/ 
Foto: Jan Wieczorek oraz zdjęcia archiwalne RGV – Riesengebirgsverin.

Bibliografia: - "100 lat Muzeum Karkonoskiego w Jeleniej Górze 1914-2014" pod red. Romuald Witczak.   

W ramach działalności Dzikich Sudetów proponujemy Państwu uczestnictwo w szeregu atrakcyjnych eksploracjach i wyprawach turystycznych prowadzonych przez kulturoznawcę i eksploratora sudeckiego Jana Wieczorka, który pokaże Państwu miejsca ze wszech miar interesujące, jak i też dzikie i tajemnicze, a bywa, że całkiem świeżo odkryte... 

DZIKIE SUDETY

e-mail: d.sudety@gmail.com