![]() |
Borówczane Skały. |
Wędrując
szlakiem żółtym ze Szklarskiej Poręby – od Wodospadu Szklarki w kierunku schroniska
Pod Łabskim Szczytem, mijamy jedną z najpiękniejszych formacji granitowych
Karkonoszy.
Borówczane
Skały mimo tego, że znajdują się w otulinie
Karkonoskiego Parku Narodowego, na obszarze ochronnym siedlisk Natura 2000, są
miejscem godnym odwiedzenia przede wszystkim przez turystów zorientowanych na
niewygody oraz takich dla których dobro przyrody leży na sercu.
![]() |
Borówczane Skały. |
Wyznaczenie szlaku
turystycznego na Borówczane Skały nie jest jednak celowe, ponieważ dziki teren
i przeszkody stawiają więcej kłopotów niż dostosowywanie tego fragmentu
Karkonoszy pod masowego odbiorcę turystycznego.
Borówczane Skały. |
![]() |
Borówczane Skały. |
Pewnego
rodzaju zagrożeniem dla świata przyrody Borówczanych Skał, może się okazać
niekontrolowana i bezkonsultacyjna z organami KPN i sieci Natura 2000 działalność
wspinaczkowa, która w okresie komercjalizacji tego sportu i osadzania niemal na
każdej skale stałych punktów asekuracyjnych, może spowodować wystąpienie
niekorzystnych dla karkonoskiej przyrody czynników degeneracyjnych, typu
niszczenie rzadkich porostów naskalnych oraz wypierania ptaków z ich siedlisk bytowo-lęgowych.
Środowisko wspinaczkowe powinno wraz ze wzrostem popularności tego sportu określić
czy wspinaczka powinna odbywać się na terenach gdzie najważniejszym aspektem
jest jednak ochrona przyrody.
Karkonosze - Borówczane skały w tle Szrenica. |
Niestety
w Karkonoszach obserwuje się w ostatnim czasie pewnego rodzaju aneksję obszaru,
pod przedsięwzięcia czysto komercyjne związane ze sportem. Problemem jest
głównie to, że wykracza się poza dotychczasowe ramy obszarowe, gdzie tereny np.
narciarskie wraz z infrastrukturą znajdowały się w okolicy Małej Kopy i
Szrenicy, natomiast obecnie sportowcy ze względów komercyjnych planują swoje
przedsięwzięcia na terenie całego KPN (zgodę często otrzymują) i w jego
otulinie. - I tak: organizowane są biegi górskie po najwyższych szczytach Karkonoszy,
zjazdy na rowerach, dziki motokros, trwa też eksploracja terenu w celu
wyznaczenia skał karkonoskich pod obszar wspinaczkowy, gdzie istnieje ryzyko, że
w znacznej mierze ucierpieć może na tym świat karkonoskiej przyrody.
![]() |
Borówczane Skały, okno skalne. |
Borówczane
Skały (Bräuerhausens Steine) nazwę swą zawdzięczają temu, że w dość sporych fragmentach na ich powierzchni
porastają borówki, co także jest czynnikiem skorelowanym z tym, że napływają
tutaj w okresie owocowania tych roślin zbieracze i niszczą przyrodę Karkonoszy
wraz z tym konkretnym siedliskiem.
![]() |
Borówczane Skały. |
![]() |
Krzewinki borówek. |
Kiedy
już dojdziemy leśną ścieżką (z pomocą mapy) do Borówczanych Skał, ujrzymy ciąg
kilku zgrupowań granitowych, z charakterystycznymi spękaniami pionowo-poziomymi
(cios karkonoski), kociołkami wietrzeniowymi, schroniskami podskalnymi i odpadłymi
w procesie erozji blokami granitowymi.
Borówczane Skały. |
Borówczane
Skały położone są na wysokości od 1000 do 1060m n.p.m. i ciągną się na
długości około 300-400 m, wzdłuż grzbietu odchodzącego na pn od Łabskiego
Szczytu. Do 1945r. te jedne z najpiękniejszych skał w Karkonoszach, były
pomnikiem przyrody, ze względu na ich geologiczny charakter.
Borówczane Skały. |
Dziś
przyszłość tego miejsca jest niepewna ponieważ trudno jest określić w jakim
kierunku zmierza aktywność ludzka w najwyższym paśmie Sudetów i czy musi się to
wiązać z degeneracją środowiska, często podporządkowanego pod wybrane hobby
(bieganie, wspinaczka itd), jest to zagadnienie, nad którym powinny we wspólnych
rozmowach pochylić się władze KPN i ciała związane z ochroną siedlisk NATURA
2000 oraz związki sportowe np. PZA.
![]() |
Borówczane Skały, schroniska podskalne. |
Zwróćmy
uwagę, że w wielu dziedzinach ludzkiej aktywności np. wędkarstwie to, co można,
a co nie wolno wędkującym, unormowane jest prawnie i obwarowane wytycznymi,
gdzie poszczególny członek - wędkarz, musi zdać egzamin, odpowiedzieć na szereg
pytań i oczywiście płacić roczne składki w ramach swojego prywatnego hobby. Wydaje się, że
wraz z masową komercjalizacją sportów ekstremalnych, należałoby uporządkować
też kwestie w zakresie organizowania wspinaczki w Sudetach - Karkonoszach czy Górach
Stołowych.
Borówczane Skały. |
Porządek prawny, a nie „wolna amerykanka” powinna w Polsce stać się
normą, pomocne w tym zakresie mogłoby być wprowadzenie
czasowej karty wspinacza, gdzie osoby z taką kartą mogłyby ubiegać się o przydział zezwoleń
na wspinaczki w konkretnych miejscach, z uwzględnieniem czasowych i całkowitych
stref ochronnych w rezerwatach i miejscach godnych zachowania dla świata przyrody i potomnych.
![]() |
Borówczane Skały. |
Borówczane Skały. |
Estetycznie styl francuski obowiązujący we współczesnym uzbrajaniu dróg
wspinaczkowych powoduje, iż w wielu miejscach skały zaczynają przypominać o zgrozo obwieszone
metalem "choinki". Zasadnym jest aby PZA wraz ze znaczną komercjalizacją wspinaczki
skałkowej ustaliło, konkretne normy gdyż paradygmaty stylowe (wcześniejsze ustalenia i mody), nie powinny być rzeczą święta, kolidująca m.in z ochroną przyrody. Pozostaje mieć nadzieje, że skały w Karkonoszach pozostaną w
nienaruszonym stanie i będą cieszyć swym wyglądem kolejne pokolenia odwiedzających te piękne góry.
Tekst i foto /Jan Wieczorek/
Bibliografia: Marek Staffa - "Słownik geografii turystycznej Sudetów" (T.3).
W ramach działalności
Dzikich Sudetów proponujemy Państwu uczestnictwo w szeregu atrakcyjnych
eksploracjach i wyprawach turystycznych prowadzonych przez kulturoznawcę i
eksploratora sudeckiego Jana Wieczorka, który pokaże Państwu miejsca ze wszech
miar interesujące, jak i też dzikie i tajemnicze, a bywa, że całkiem świeżo
odkryte...
DZIKIE SUDETY
e-mail: d.sudety@gmail.com