Translate

środa, 30 sierpnia 2017

Kopalnie złota i minerały na Górze Szybowcowej.




 Jeden z szybów w G.Kaczawskich.

       Góry Kaczawskie pod względem geologicznym zaliczane są do jednych z najbardziej ciekawych i zarazem najstarszych gór w całych Sudetach. Wyodrębnia się tutaj specyficzna mozaika podłoża skalnego, sporo jest tutaj uskoków tektonicznych, skałek, jaskiń, sztolni i kamieniołomów. 

 Epidot z Gór Kaczawskich.
W Górach Kaczawskich występują: dolomityczne wapienie i marmury, dość rozpowszechnione szczególnie w pasmach szczytowych są zieleńce i łupki zieleńcowe, które niekiedy tworzą skałki i rumosze skalne, do ciekawostek należy zaliczyć występowanie tzw. „czerwonych skałek” zbudowanych z kersantytów, barwy brunatno-szaro-fiołkowej, w których występuje epidot; ponadto w paśmie tym występują diabazy, rozmaite łupki, serie fyllitowe, piaskowce i margle, zlepieńce, osady morskie ze skamienielinami w wapieniu, ryolity, skały bazaltowe, tufy i lawy pukliste (poduszkowe), będące świadectwem podwodnego wulkanizmu oraz osady rzeczne i polodowcowe.

Góra Szybowcowa tzw. Szybowisko.
Miasto Jelenia Góra położone w Kotlinie Jeleniogórskiej, przylega do Gór Kaczawskich w rejonie Małego Grzbietu, dwuwierzchołkowego Szybowiska (561 m n.p.m.) i (541m n.p.m.) . 

 Jelenia Góra widok z wieży ratuszowej w kierunku Gór Kaczawskich.
 Szybowisko.
Na Szybowisko, czyli Górę Szybowcową można dotrzeć zarówno z Jeleniej Góry – (dzielnica Zabobrze) jak i też z pobliskiego Jeżowa Sudeckiego, tj., wsi, która ma w swojej historii średniowieczne tradycje gwareckie [1]. Do najciekawszych zabytków w Jeżowie Sudeckim należy Dom Gwarków [2], będący zabytkiem architektury regionalnej. 
 Szybowisko wyższy wierzchołek zaadoptowany pod lotnisko.

 Szybowisko w tle Stromiec.
Sama Góra Szybowcowa (niem. Galgen Berg), jak sama nazwa wskazuje była i jest adoptowana pod uprawianie sportów lotniczych, dzieje się tak, ponieważ w tym miejscu panują sprzyjające warunki związane z cyrkulacją wiatrową [3]. Fakt ten był wykorzystywany już przez Niemców, którzy w roku 1924, wznieśli na Górze Szybowcowej drugi w Niemczech i na świecie ośrodek szkolenia szybowcowego.

Góra Szybowcowa tzw. Szybowisko.
Szybowisko zbudowane jest z rozmaitych skał osadowych (margle ilaste, wapienie margliste, piaskowce, zlepieńce) i metamorficznych (łupki serycytowo-muskowitowo-chlorytowo-kwarcowe z grafitem oraz ryolity i zieleńce), serie tych skał kontaktują się ze sobą, tworząc bogate okruszcowanie, z czego zdawano sobie już sprawę w okresie średniowiecza.   

 Szybowisko z Chrośnickich Kop.
 Szybowisko kamień graniczny...
Na pd.wsch. stokach Szybowiska prowadzono na szeroką skalę wydobycie złota, czego dowodem są, wydzielone niegdyś parcele, po których na szeregu kamieni zachowały się graniczne znaki krzyża.

 Dom Gwarków w Jeżowie Sudeckim.
Kopalnie złota i srebra położone w pobliżu Jeżowa Sudeckiego, podlegały pod jurysdykcje miasta Jelenia Góra, pracowali, tu górnicy sprowadzeni z kopalni złotoryjskich. 

 Szybowisko dawne działki górnicze złota.
W archiwach zachowały się nazwy niektórych historycznych kopalń: - Auferstehung – 1479, - St. Elisabeth – 1479, - kopalnia Maximiliana Ersamena, - kopalnia Eichnera i Frölicha, - kopalnia Hansa Alde, - kopalnia Ernesta Sebastiana Willingera.

 Góra Szybowcowa wycieczka eksploracyjna.
 Mapa rejonu Szybowiska.
Bogata strefa okruszcowania, wiąże się również z występowaniem rudy żelaza, która występuje w strefie kontaktu na drugim wzniesieniu Szybowiska tzw. Łupkowej (niem. Schiefer Berg 541m n.p.m.), gdzie poniżej szczytu znajduje się dziś zasypany szyb prowadzący zapewne do starej kopalni. - Powyżej tego szybu na stokach i zrównaniu szczytowym występuje strefa z łupkami, w których napotyka się rudę żelaza. 

Szybowisko tzw. Łupkowa (niem. Schiefer Berg 541m n.p.m.).
 Magnetyt z Szybowiska.
Wielokrotne moje wyjścia eksploracyjne w ten rejon, dały efekt w postaci znalezienia magnetytu z charakterystyczną krystalizacją, pirotynu, pirytu oraz kwarcu, barytu i fluorytu. Pozyskanie minerałów wiąże się tu jednak z ciężką pracą przy użyciu kilofa, łopaty i młota.  

 Baryt z Szybowiska.
Pod względem mineralogicznym Szybowisko, znane jest także z powodu, znajdujących się tu kilku żył barytu; najsłynniejsza z nich znajduje się na pd.wsch. zboczu głównego wierzchołka Szybowiska. 

 Szybowisko odwierty w rejonie żył barytu.
- Żyła barytu ma tutaj: ok. 210m. długości przy szer. Od 0, 5 do 11, 0m. i miąższości od 0, 3 do 1, 0m.. 

Baryt i hematyt z Szybowiska.
 Baryt i hematyt z Szybowiska.
Baryt z Szybowiska posiada kolor: mleczny, różowy i fiołkowy, występuje on również, jako jeden ze składników w łupkach, wówczas współtowarzyszy mu kwarc, hematyt, piryt, galena, sfaleryt, ochra żelazista, grafit i malachit.  

 Pseudojaspis z Szybowiska.
W pobliżu wspomnianej żyły barytu, która, to żyła była badana za pomocą odwiertów w II poł. lat 80 ubiegłego wieku, można natrafić na występujące jaspisy i pseudojaspisy. 

 Znany sudecki kolekcjoner minerałów - Roman Piątek.
Kamienie te posiada w swoim zbiorze  kolekcjoner minerałów Roman Piątek z Dziwiszowa, który przez lata eksplorował Kotlinę Jeleniogórską, w tym i okolice Dziwiszowa oraz położoną w pobliżu tej wsi dawną kopalnie rud miedzi „Klarner”, znajdującą się na stokach Szybowiska w rejonie wspomnianej żyły barytowej.

 Jaspis z Dziwiszowa kolekcja Roman Piątek.
 Szybowisko "Neu Californien".
Odkrywcy tajemnic i miłośnicy minerałów mogą w rejonie Szybowiska pokwapić się o znalezienie dawnej kopalni pirytu (lokalizacja ściśle niesprecyzowana) o wdzięcznej nazwie: „Neu Californien”, która, to kopalnia powstała w 2. połowie XIX wieku za sprawą Heinricha Stumpe z pobliskiego Jeżowa Sudeckiego oraz Karla Kottlicka z Jeleniej Góry. 


Magnetyt z Barytem z Szybowiska.
Mały Grzbiet Gór Kaczawskich, to jednak o wiele więcej interesujących  miejsc, które  skrywają wciąż wiele tajemnic, o których w polskiej, jak i niemieckiej literaturze nie zbyt wiele wiadomo.


/Jan Wieczorek/
Foto: Jan Wieczorek i  niemieckie zdjęcie archiwalne z internetu.



[1] / W pobliżu Jeżowa Sudeckiego w średniowieczu poszukiwano i eksploatowano złoża: srebra, złota i żelaza.

[2] / Dom Gwarków, jest to dawna karczma (jadłodajnia), którą wraz z pięcioma innymi została wzniesiona pod koniec XVIw przez władze Jeleniej Góry dla potrzeb pracujących tu górników.

[3] /Potocznie zwie się to: „falą nad Karkonoszami”, związane jest to z występowaniem wiatrów fenowych w Kotlinie Jeleniogórskiej, daje możliwości bicia rekordów – przewyższeń.


FILM  DZIAŁKI ZŁOTA NA SZYBOWISKU


W ramach działalności Dzikich Sudetów proponujemy Państwu uczestnictwo w szeregu atrakcyjnych eksploracjach i wyprawach turystycznych prowadzonych przez kulturoznawcę i eksploratora sudeckiego Jana Wieczorka, który pokaże Państwu miejsca ze wszech miar interesujące, jak i też dzikie i tajemnicze, a bywa, że całkiem świeżo odkryte... 
DZIKIE SUDETY