| Krzyżowa Góra. |
Wzgórza Łomnickie położone w obrębie Kotliny
Jeleniogórskiej, kojarzone są zazwyczaj z atrakcjami znajdującymi się w pobliżu
wsi Staniszów, gdzie znajdują się pałace - Na Wodzie oraz - Pałac Górny zaliczane do Doliny Pałaców i
Ogrodów, jak i też najbardziej znane wzniesienia Grodna (506m n.p.m.) i Witosza (484m n.p.m.). Jest to jednak jedynie fragment Wzgórz Łomnickich,
które znajdują się w centralnej części Kotliny Jeleniogórskiej w okolicy
Jeleniej Góry, Łomnicy, Czarnego, Mysłakowic, Staniszowa, Marczowa i Cieplic
Śląskich.
| Wzgórza Łomnickie z Krzyżowej Góry. |
Do najciekawszych wzniesień Wzgórz Łomnickich poza
wspomnianymi już Grodną i Witoszą, należy zaliczyć górę Czop (458m n.p.m.),
Zamkowa Górę (450m n.p.m.), Krzyżową Górę (433 m n.p.m.), Kopki (451m n.p.m.),
Kamienistą (412 m n.p.m.) i Sołtysią (434m
n.p.m.). - W obrębie Wzgórz Łomnicki, mamy też dawne założenia
parkowe, przylegające do Jeleniej Góry i Jeleniej Góry – Cieplic, gdzie w
ostatnim czasie na górze Sołtysia podjęto starania o przywrócenie tego terenu pod wytyczenie na nowo, tras turystycznych link i kolejny link
| Góra Czop - Grenadierski Kamień. |
Mało znanym dla turystów z zewnątrz jest rejon
Zamkowej Góry nazywany w okresie niemieckim Grun Busch. - W roku 1800 wizytował ten obszar John Quincy Adams,
późniejszy prezydent USA.
![]() |
| John Quincy Adams (1767–1848), szósty prezydent Stanów Zjednoczonych w latach 1825–1829. |
Pod względem geologicznym Wzgórza Łomnickie zbudowane
są ze skał granitowych, wyróżniamy tu: głównie granity porfirowe i kuliste. - Występują
tu także w mniejszej ilości granity drobnoziarniste i aplity.
![]() |
| Mnich i Mniszka. |
Szereg szczytów ma charakterystyczne kształty
ostrych kopczyków, niektóre z nich w epoce lodowcowej były tzw. nunatakami
(wystawały niczym wyspy ponad lodowiec).
![]() |
| Rejon Łomnickiej Groty eksploracja Ryszard Wieczorek 2011r.. |
Przybliżmy jednak, to co nie jest ogólnie znane, a
więc opis związany z podjętą przed laty eksploracją tego obszaru pod kątem
występowania schronisk i jaskiń granitowych w miejscach dotąd nieopisywanych w
literaturze i katalogach speleologów.
![]() |
| Witosza Jaskinia Skalna Komora lata 90-te. |
Wzgórza Łomnickie obfitują bowiem w zjawiska pseudokrasu,
o czym możemy się przekonać odbywając wycieczkę na Witoszę, gdzie znajdują się określone
od dawana jaskinie granitowe: Skalna Komora, Ucho Igielne, Schronisko na
Zaułku i Jaskinia Pustelnia, w której przebywał Hans Rischmann, zwany śląskim
Nostradamusem. - Wszystkie te jaskinie są na tyle ciekawe, że koniecznie trzeba
je odwiedzić (artykuł o atrakcjach góry Witosza znajdują Państwo na blogu
Dzikie Sudety patrz link).
| Krzyżowa Góra detale w Schronisku w Bloku Pod Krzyżem. |
Na
przestrzeni minionych lat wraz z moim tatą Ryszardem Wieczorkiem, podjęliśmy działania
eksploracyjne m.in. w Karkonoszach, Rudawach Janowickich, Kotlinie Jeleniogórskiej,
Górach Kaczawskich, Pogórzu i Górach Izerskich przyjmując zasadę, że pod
latarnią jest najciemniej, co zaowocowało namierzeniem kilku interesujących
obiektów jaskiniowych, jak i też namierzeniem przeszło setki schronisk
podskalnych.
| Wzgórza Łomnickie eksploracja rejonu Krzyżowej Góry Ryszard Wieczorek 2013r. |
W tym
artykule skupmy się na wybranym miejscu we Wzgórzach Łomnickich, gdzie w roku
2013 Jan i Ryszard Wieczorek, w ramach badań terenowych na Krzyżowej Górze (niem.
Kreutzberg - 443m n.p.m.), wykonali badania terenowe, pod kątem występowania
jaskiń i schronisk granitowych, co zaowocowało namierzeniem pięciu obiektów: Schronisko
Krzyżowa Góra I, Schronisko z Intruzjami, Schronisko w Bloku Pod Krzyżem (16m,
08 cm dł.), Szczelina w Bloku Pod Krzyżem, Piętrowa Grota (12m, 32 cm).
| Chata za Wsią. |
W celu
obejrzenia atrakcji Krzyżowej Góry, powinniśmy udać się w pobliże znanej
obecnie restauracji „Chata za Wsią”, znajdującej się przy drodze z Jeleniej
Góry na Karpacza w pobliżu Mysłakowic.
| Szlak zielony w kierunku Krzyżowej Góry. |
Od
parkingu przy restauracji dochodzimy po ok. 250 m do zielonego szlaku
turystycznego z Mysłakowic na Krzyżową Górę i dalej na Witoszę.
| Szlak zielony w kierunku Krzyżowej Góry i na pierwszym planie kociołek wietrzeniowy. |
Podejście pod
Krzyżową
Górę, nie jest wymagające i ma charakter plenerowego spaceru, podczas którego
oglądamy, znajdujące się przy szlaku granitowe skałki z kociołkami
wietrzeniowymi, tudzież ciekawą roślinność np. rzadkie porosty.
Wzgórza Łomnickie chrobotki. |
Krzyżowa Góra nazwę swą bierze od znajdującego się
tu obecnie kamiennego krzyża (konstrukcja pochodzi z roku 1874). Szczyt bywa
także nazywany: górą trzech królów pruskich, a to dlatego, że w ramach
założenia parkowego w posiadłościach Fryderyka Wilhelma III, Fryderyka Wilhelma
IV i Wilhelma I, znalazł się tu, jako stały element najpierw drewniany krzyż,
kolejno kamienny…
| Krzyżowa Góra. |
| Kamienna Altana. |
Na
szczycie Krzyżowej Góry oprócz krzyża z pamiątkową inskrypcją oglądamy też
ciekawą kamienną altanę, która być może w dawnych czasach miała stanowić
schronienie przez deszczem, dla osób, które przybywały tutaj, aby podziwiać
panoramę Kotliny Jeleniogórskiej, Karkonoszy i Rudaw Janowickich.
| Kamienna Altana. |
Niestety
dzisiaj Krzyżowa Góra straciła na znaczeniu, a szkoda, bo przy małych
nakładach, mogłaby na powrót stać się doskonałym punktem widokowym i ciekawym
miejscem turystycznym, o czym stanowią wątki historyczne, jak i geologiczne.
| Ślady po dawnym tarasie widokowym na Krzyżowej Górze. |
Krzyżowa
Góra zbudowana jest z granitów, które w partii szczytowej tworzą twardy rdzeń w
postaci skałek i spękanych pod wpływem erozji granitowych blokowisk, powstałych
zapewne w czasie, gdy góra ta wystawała ponad lodowiec, będąc nunatakiem.
| Krzyżowa Góra. |
Jaskinie
w Krzyżowej górze znajdują się właśnie w strefie osuwania się grawitacyjnego
potężnych bloków granitu ze stoku. Wyróżniamy tu kilka rodzajów schronisk
podskalnych: szczytowo-rumowiskowe, rumowiskowe i obiekty szczelinowe.
| Krzyżowa Góra. |
Do
kategorii schroniska szczytowo-rumowiskowego, zaliczamy: Schronisko Krzyżowa
Góra I i Schronisko z Intruzjami.
Schronisko z Intruzjami. |
Widne
i wielootworowe Schronisko w Bloku Pod Krzyżem o łącznej długości 16m i 8cm,
jest obiektem rumowiskowym, najdłuższym na Krzyżowej Górze.
| Schronisko w Bloku Pod Krzyżem. |
Szczelina
w Bloku Pod Krzyżem ma jedynie 3m 87cm i jest małym schroniskiem szczelinowym. Spośród
wszystkich obiektów jaskiniowych na Krzyżowej Górze najpiękniej prezentuje się
Jaskinia Piętrowa Grota o łącznej dł. 12m 32cm.
| Krzyżowa Góra zerwy skalne i widoczny u podnóża wlot Jaskini Piętrowa Grota. |
Jaskinia
najwygodniej jest dostępna od dolnego otworu (Wejście dolne A/ h.76cm na wejściu. Szer.2m 82cm.),
znajdującego się w pd.-zach. fragmencie podnóża granitowych skałek opadających
na Krzyżowej Górze.
| Jaskinia Piętrowa Grota poziom dolny - salka. |
Jaskinia ma dwa poziomy łączące się ze sobą. Zwiedzanie
dolnych partii raczej nie stanowi wielkiego wyzwania, choć do środka jaskini
musimy wejść na czworaka.
| Wejście do Piotrowej Groty pomiary rok 2013 /JW/RW/. |
Z pewnością fakt ten zdecydował o tym, że obiekt ten
przez szereg lat nie był opisywany w literaturze; z reguły znane jest, to co od
razu rzuca się w oczy.
| Jaskinia Piętrowa Grota poziom dolny - salka. |
Po wejściu do środka jaskini oglądamy granitową
salkę, która jeśli ją podświetlić odpowiednim światłem ukazuje nam pełnie
swojej krasy.
| Jaskinia Piętrowa Grota. |
W jaskini panuje półmrok, w strefach, gdzie mamy
okna skalne jest widno.
| Jaskinia Piętrowa Grota. |
Piętrowa Grota ma charakter złożony, jest to
jaskinia z elementami rumowiskowymi i szczelinowymi. Wejście do górnych partii
jaskini wymaga przewspinania w dość ciasnym terenie (zaciski).
| Jaskinia Piętrowa Grota. |
Wraz z upływem lat po kilku wizytach w Jaskini
zauważyłem, iż pojawiły się w niej skrzynki geocache, co w tym wypadku nie
zaowocowało zaśmieceniem obiektu, przy czym należy pamiętać, że nie zawsze tak
bywa.
| Krzyżowa Góra Skrzynka Coaching stan 2016r. |
| Żyrafa z Krzyżowej Góry. |
Geocaching jako forma gry terenowej jest oczywiście
ciekawy i przy okazji zabawy, znacząco wzbogaca poznanie naszych gór. Ruch w
tej dziedzinie narasta niestety w wielu przypadkach powoduje to m.in. zamykanie
obiektów sztolniowych ze względu na wzmożony ruch. Stąd mój apel do zajmujących
się geocachingiem, aby apelowali do uczestników gry o etykę procederu, aby kolejne
osoby wizytujące dany obiekt, sztolnie czy jaskinie granitową mogły ujrzeć, to
miejsce w możliwie jak najlepszym stanie bez souvenirów typu puszki po piwie i
napisów na ścianach.
/
Jan Wieczorek/
Foto:Jan Wieczorek i zdjęcia z internetu
W ramach działalności
Dzikich Sudetów proponujemy Państwu uczestnictwo w szeregu atrakcyjnych
eksploracjach i wyprawach turystycznych prowadzonych przez kulturoznawcę i
eksploratora sudeckiego Jana Wieczorka, który pokaże Państwu miejsca ze wszech
miar interesujące, jak i też dzikie i tajemnicze, a bywa, że całkiem świeżo
odkryte...
DZIKIE SUDETY
e-mail: d.sudety@gmail.com




Góra Czop - Grenadierski Kamień. Zaskoczenie!, że coś takiego w Staniszowie się znajduje, nigdy na tej górce nie byłem. Aż dziw bierze że tutejsi mieszkańcy, włodarze z rozwojem turystyki są na bakier.
OdpowiedzUsuńNieoceniona jest taka praca terenowa. Proszę kiedyś usystematyzować swoje dokonania Panie Janku (może w formie wydania jakiejś broszury?). Ja bardzo chętnie bym nabył :) Z opisywanego terenu także, gdyż tej części Wzgórz Łomnickich jeszcze nie poznałem.
OdpowiedzUsuńPozdrawiam.
Ciekawa relacja :) Zainteresowanych jaskinią Postój na zapraszam do siebie:http://www.szlakiempodrozy.pl/slowenska-jaskinia-postojna/
OdpowiedzUsuń