DZIKIE SUDETY: Unikatowe słupy bazaltowe na Łomniku

Łomnik.

W Sudetach i na Przedpolu Sudeckim wylewne skały wulkaniczne reprezentowane są dosyć licznie dzielimy je m.in. na skały staro-wylewne (melafiry, porfiry) i młodo-wylewne (np.bazalty), które wydostawały się na zewnątrz na linii pęknięć i uskoków tektonicznych w wyniku alpejskich ruchów górotwórczych. Na obszarze dzisiejszej Europy ruchy górotwórcze zachodziły wskutek kolizji napierających na siebie dwóch płyt tektonicznych: afrykańskiej i eurazjatyckiej, co spowodowało wypiętrzenie się łańcucha Alp oraz łuku Karpat i potrzaskanie, a następnie wydźwigniecie m.in. tzw. obszaru sudeckiego, który dziś określany jest mianem gór zrębowych.

Kamieniołom bazaltu Hermanovice.

Przemieszczając się po obu stronach Sudetów, turysta natrafia na geologiczne perełki, które chronione są, jako pomniki przyrody nieożywionej lub jako rezerwaty geologiczne.

Rezerwat geologiczny Słupiec.

Miejsca związane z wulkanizmem znane są z Gór i Pogórza Łużyckiego, z Gór i Pogórza Izerskiego, z Pogórza Kaczawskiego, Karkonoszy, Gór Złotych i Niskiego Jesenika.

Zlatý vrch w Górach Łużyckich.

Wilcza Góra.

Z młodo-wylewnych skał wulkanicznych zbudowane są wyrastające ponad otoczenie szczyty i wzgórza, będące pozostałościami po dawnych wulkanach: Zlatý vrch (656m n.p.m.) w Górach Łużyckich, Bukovec (1005m n.p.m.) w Górach Izerskich, Kamienna Góra (275m n.p.m.) w Lubaniu, Stożek Perkuna i Stożek Światowida koło Leśnej, Ostrzyca(501m n.p.m.), Grodziec (389m n.p.m.) położony koło Nowej Wsi Grodziska, WilczaGóra (363m n.p.m.) koło Złotoryi, Jeziorna (293m n.p.m.), Czerwony Kamień (325m n.p.m.) koło Krzeniowa, Trupień (481m n.p.m.) koło Kondratowa, Czartowska Skała (463m n.p.m.) koło Pomocnego, Obłoga (442m n.p.m.) koło Myślinowa, Górzec (445m n.p.m.) koło Męcinki, Rataj (350m n.p.m.) i Bazaltowa Góra (367m n.p.m.) koło Myśliborza, Czarne Urwisko na stokach Strzybnika (720m n.p.m.) koło Lądka-Zdrój, Venušina sopka (643m n.p.m.), Uhlířský vrch (672 m n.p.m.) i VelkýRoudný (780m n.p.m.) w Niskim Jeseniku itd…

Rezerwat - Panská skála.

W Sudetach oraz na ich przedpolu znajdują się jednak miejsca mniej znane, a nawet i zapomniane, choć były w okresie niemieckim rezerwatami przyrody i atrakcjami na miarę rezerwatu Panská skála, znajdującego się w Czechach w dawnym kamieniołomie, przy drodze z Novego Boru do Kamenickiego Šenova.

Wzgórze Łomnik koło Mikołajowic od południa.

Mało kto zdaje sobie sprawę, że jedno z najładniejszych odsłonięć zastygłej struktury bazaltowej, w formie stromej i ciągnącej się przez ok. 150 metrów ściany, położone jest 15 km od Legnicy i Jawora na obrzeżach Wzgórz Strzegomskich w pobliżu wsi Mikołajowice, za którą to znajduje się niepozorne wzgórze Łomnik (179m n.p.m.).

Wzgórze Łomnik dojazd od autostrady A4.

Łomnik (niem. Stein Berg), to stary geologiczny rezerwat przyrody, który obecnie znajduje się w rękach prywatnych, który o zgrozo stanowił przez lata po zamknięciu eksploatacji w kamieniołomie dzikie wysypisko śmieci!

Łomnik widziany od góry z zarastających lasem poziomów kamieniołomu.

Łomnik.

Te niskie i niepozorne wzniesienie jest jednak ukrytą przed światem perełką, stanowi ono komin wulkaniczny zbudowany ze skał bazaltowych, które przebiły się tu przez iły, mułki i piaski.

Teren, na którym znajduje się rozległy, dawny kamieniołom bazaltu, jak już wspomniałem jest własnością prywatną. Do wnętrza wyrobiska prowadzi tu jednak droga, która gdyby ktoś miał wyobraźnie mogłaby stać się drogą prowadzącą do jednej z większych atrakcji w skali Dolnego Śląską, a więc drogą do sukcesu.

Łomnik.

W kamieniołomie na Łomniku oprócz zarastających przez las terenów po dawnych wyrobiskach wciąż oglądamy dobrze widoczną - monumentalną ścianę bazaltową, z jedną z najładniejszych w Polsce i w Sudetach bazaltową odrębnością słupową.

Łomnik.

Zasadowa skała bazaltowa, utworzyła tutaj komin wulkaniczny, który po ostygnięciu wytworzył charakterystyczne słupy i kolumny, sięgające niekiedy do kilkunastu metrów wysokości.

Łomnik.

Podobne miejsce udostępnione przez miasto dla turystów oglądamy w Lubaniu na tzw. Kamiennej Górze.

Łomnik.

Nie ma, więc powodu myśleć, że dawny rezerwat na Łomniku nie zasługuje na status ochronny, jak i na to, aby stać się kołem zamachowym dla pobliskich miejscowości, podobnie jak ma to miejsce w Czechach z rezerwatem Panská skála, który, to jest, najczęściej odwiedzanym i podziwianym rezerwatem geologicznym w Republice Czeskiej.

Łomnik.

Położenie Łomnika jest bardzo dogodne, w pobliżu Mikołajowic, prowadzi bowiem ruchliwa autostrada A4, z której, z jednej strony jest zjazd na Taczalin, a z drugiej do wsi Mikołajowice.

Łomnik.

Dojazd do Łomnika jest, więc czytelny, przy samym kamieniołomie, tuż za wzgórzem znajduje się także potencjalne miejsce na zorganizowanie parkingu dla turystów.

Łomnik.

Naturalne walory tego miejsca, są głównym atutem Mikołajowic, niestety zapomnianym i niewykorzystywanym od lat, co wydaje się wręcz absurdalnym zaniedbaniem.

Łomnik jeziorko.

W nieczynnym kamieniołomie oglądamy oprócz bazaltowych kolumn, zwietrzałe formy kuliste bazaltu, oraz zalane partie kamieniołomu tworzące urokliwe jeziorko.

Łomnik.

Mamy tu, więc cały szereg atrakcji i atutów z predyspozycją do rozwinięcia w geologiczny pomnik przyrody w formie geostanowiska, po którym mogłyby się poruszać zorganizowane wycieczki oraz turyści indywidualni. Niestety pytanie czy miejsce o takiej klasie i walorach otrzyma nową szansę, pozostaje w naszym kraju niezgłębioną zagadką przyszłości.

/Jan Wieczorek/

Foto: Jan Wieczorek oraz Internet

Bibliografia: M.Staffa - "Słownik Geografii turystycznej Sudetów (T 19.)

W ramach działalności Dzikich Sudetów proponujemy Państwu uczestnictwo w szeregu atrakcyjnych eksploracjach i wyprawach turystycznych prowadzonych przez kulturoznawcę i eksploratora sudeckiego Jana Wieczorka, który pokaże Państwu miejsca ze wszech miar interesujące, jak i też dzikie i tajemnicze, a bywa, że całkiem świeżo odkryte...

DZIKIE SUDETY

e-mail: d.sudety@gmail.com