Karkonosze - Sowia Dolina

Sowia Dolina - potok Płomnica.

      Znajdująca się w pobliżu Karpacza Sowia Dolina (Eulengrund) jest pod względem geologicznym jedną z najciekawszych dolin w całych Karkonoszach. Turyści przechodzą przez Sowią Dolinę dość szybko, ponieważ obierają orientacje wędrówki przez Sowią Przełęcz (1164m n.p.m.) i Czarną Kopę (1407m n.p.m.), w kierunku najwyższego szczytu Karkonoszy Śnieżki (1602m.n.p.m.) lub przez Skalny Stół (1285 m n.p.m.), w kierunku Przełęczy Okraj (1046 m n.p.m.). 

 Sowia Dolina ze stoków Skalnego Stołu.

Przy uwzględnieniu, że w górnej części Sowia Dolina stanowi obszar Karkonoskiego Parku Narodowego, można jednak zaplanować bardziej szczegółowe zwiedzanie Sowiej Doliny i stoków górskich opadających do niej, aby móc przyjrzeć się zupełnie innym rodzajom skał niż ma, to miejsce w zachodniej części polskich Karkonoszy.

 Mapa rejonu.

Sowia Dolina położona jest na pd-wsch od Karpacza (Wilcza Porębą), wzdłuż potoku Płomnica i Niedźwiada we wschodnich Karkonoszach. Skały budujące Sowią Dolinę, ale i Czarny Grzbiet oraz Kowarski Grzbiet są skałami metamorficznymi (łupki łyszczykowe i gnejsy). 

Skały Sowiej Doliny.

Pakiety skalne znajdujące się w Sowiej Dolinie, co łatwo zauważyć są mniej odporne na erozje od granitów występujących w Głównym – Śląskim Grzbiecie Karkonoszy. Sowia Dolina jest klasyczną doliną wciosową o bardzo stromych stokach dochodzących do 600m wysokości, liczącą sobie ok. 3 km długości od Szerokiego Mostu do Sowiej Przełęczy. 

 Rejon Wilczych Gniazd, w dole Sowia Dolina.

Na wędrówkę po Sowiej Dolinie i okolicy powinniśmy zabrać ze sobą kije do Nordic Walking i dobre buty, chroniące kostki przed zwichnięciem na stromym stoku. Zasadnym wydaje się przygotowanie ubioru, w którym będzie się można nieco pobrudzić przy wejściu np. do sztolni.  

 Krucze Skały.

Z Karpacza wyruszamy, więc w drogę czarnym szlakiem turystycznym z rejonu Kruczych Skał do Szerokiego Mostu. 

- Granitognejsowe Krucze Skały położone blisko potoku Płomnica, są zapowiedzią wielu tematów, które dotyczą tego obszaru. 

 Krucze Skały.

Zgrupowanie Kruczych Skał najlepiej jest zwiedzić w środku tygodnia, ponieważ, po wydzieleniu tu strefy wspinaczkowej i ubezpieczeniu dróg dla osób uprawiających wspinaczkę, w czasie weekendów panuje tu swoiste oblężenie. Natomiast w tygodniu panują dobre warunki zarówno do wspinania jak i oglądania fragmentów ścian, z których wybrano bogate w minerały pegmatyty.

Na Kruczych Skałach oglądamy groty wyrobiskowe, które zostały wybrane dla potrzeb przemysłu ceramicznego. O aktywności poszukiwawczej na tym terenie, świadczy fakt, że przy Kruczych Skałach już w średniowieczu Walończycy szukali m.in. szafirów.

 Jeden z najsłynniejszych niebieskich szafirów tzw." Gwiazda Indii".

Szafir podobnie jak rubin jest szlachetną odmianą korundu, który posiada twardość 9 wg skali Mohsa. Szafir (sappheiros – niebieski) należy do najcenniejszych kamieni szlachetnych, dlatego chętnie jest wykorzystywany w przemyśle jubilerskim. Intensywna niebieska barwa szafiru, to zasadnicza jego barwa, choć bywają szafiry zielone, fioletowe, pomarańczowe, złocisto bursztynowe, czarne, białe, bezbarwne i wielokolorowe. 

Szafir Logana z diamentami.

Obecnie przy Kruczych Skałach szafirów raczej się nie znajdzie, gdyż zostały już dawno wybrane. - Co ciekawe nawet stare hałdy zostały starannie przeszukane przez poszukiwaczy minerałów z Kotliny Jeleniogórskiej, co potwierdziło, że szafiry w tym miejscu  występują, znaleziono bowiem kilka małych fragmentów tego cudownego minerału.

 Sowia Dolina skały przy potoku Płomnica.

Sowia Dolina była i nadal jest najbardziej bogatym w wystąpienia kamieni szlachetnych miejscem w polskich Karkonoszach. Idąc dalej szlakiem od Szerokiego Mostu, dochodzimy do przewężenia przy Buławie (880m n.p.m.), gdzie natrafiamy na kolejne ślady dawnego górnictwa. W tym wypadku możemy zwiedzić małą sztolnie, ulokowaną w skale znajdującej się po drugiej stronie potoku Płomnica.

Sztolnia w Sowiej Dolinie.

Takowych sztolni i terenów pogórniczych, po obu stronach Sowiej Doliny jest oczywiście więcej. Najczęściej znajdują się one w miejscach występowania skałek i bloków skalnych: Wilcze Gniazda, Granaty, Walońskie Kamienie, stoki Skalnego Stołu, Stare Granaty; występują tu m.in. odmiany granatów i turmaliny. Lokalizacje te są mało widoczne i trudno dostępne, trzeba pamiętać, że wyżej tj.: na obszarze Karkonoskiego Parku Narodowego, zbiór minerałów jest kategorycznie zakazany. 

 Walońskie Kamienie.

Domniema się, że obszar Sowiej Doliny był również przeszukiwany przez poszukiwaczy złota, najczęściej jednak znajdywano tutaj granaty o ciemnokrwistym kolorze, występujące w łupkach łyszczykowych oraz turmaliny.

"Granaty stanowią grupę minerałów o podobnym składzie chemicznym, mających różne własności fizyczne i optyczne zależnie od zawartości poszczególnych składników chemicznych. Ogólny wzór granatów można przedstawić : A3B2[SiO4]3, gdzie A = Mg, Fe, Mn, Ca; B = Al, Fe, Cr, Mn, Ti."  

Górny fragment Sowiej Doliny o wschodzie słońca.

Rozpoczynając podejście od miejsca gdzie Niedźwiada wpływa do Płomnicy, zauważamy, że Sowia Dolina, była miejscem, w którym podobnie jak w Górach Izerskich doszło do klęski ekologicznej. 

 Link na film o Sowiej Dolinie.

 Szlak turystyczny.

Kwaśne deszcze spowodowały tutaj znaczne straty w sztucznie nasadzonym drzewostanie świerkowym, który dodatkowo, został zaatakowany przez szkodniki, tak osłabiony łatwo podlegał sile wiatrów, stąd w Sowiej Dolinie widzimy mnóstwo wiatrołomów, kikutów suchych drzew i wystających z ziemi korzeni, co jeszcze bardziej utrudnia wędrówki starymi duktami, przy których zachowały się niekiedy kamienne wały (rejon Wilczych Gniazd i Starych Granatów).  

 Granaty z Sowiej Doliny.

Sowia Dolina kończy się w miejscu, gdzie zaczyna się Sowia Przełęcz, czyli na granicy państwowej pomiędzy Polską, a Czechami. Ukoronowaniem wycieczki może być wizyta w oddalonym stąd o 15 minut czeskim schronisku „Jelenka”, gdzie warto wypić bardzo dobrą kawę i zjeść coś ciepłego. Podczas ładnej pogody z tarasu przed schroniskiem rozpościerają się piękne widoki na Lasocki Grzbiet i Sudety Środkowe, a nawet i Sudety Wschodnie.

/Jan Wieczorek/

Foto: Jan Wieczorek i zdjęcia z Internetu. 

Bibliografia: N.Sobczak - "Mała Encyklopedia Kamieni Szlachetnych i Ozdobnych".

W ramach działalności Dzikich Sudetów proponujemy Państwu uczestnictwo w szeregu atrakcyjnych eksploracjach i wyprawach turystycznych prowadzonych przez kulturoznawcę i eksploratora sudeckiego Jana Wieczorka, który pokaże Państwu miejsca ze wszech miar interesujące, jak i też dzikie i tajemnicze, a bywa, że całkiem świeżo odkryte... 

DZIKIE SUDETY

e-mail: d.sudety@gmail.com