Karkonosze Płoszczań bouldering

 Płoszczań.

       Znajdujący się w zachodniej części Pogórza Karkonoskiego rozległy i kopulasty Płoszczań (747m n.p.m.) znany jest głównie miłośnikom geologii i boulderingu (odmiany wspinaczki polegającej na pokonywaniu mniejszych bloków skalnych). Nie każdy jednak wie, iż Płoszczań (Breiterberg) jest obok szczytu Drewniaka (678m n.p.m.) położonego również w bezpośrednim sąsiedztwie Michałowic, interesująca górą, na której turysta może podziwiać równie ciekawe formacje skalne jak te w zgrupowaniu Kociołki czy skały przy Złotym Widoku znajdujące się tuż przy krawędzi dawnego kamieniołomu granitu w Michałowicach na Drewaniaku.

 Droga na Trzy Jawory z Michałowic.

Najlepszym sposobem dotarcia na Płoszczań jest wędrówka z Michałowic, w kierunku rozdroża Trzy Jawory. Po wejściu do lasu w rejonie skrzyżowania przy basenie retencyjnym, idziemy dalej wygodnym szlakiem niebieskim, aż do odchodzącej w prawo drugiej nieznakowanej leśnej drogi, która to prowadzi do charakterystycznego paśnika dla dzikiej zwierzyny.

 Płoszczań droga leśna.

Kolejno przez las mieszany, zygzakiem zarastającą ścieżyną wspinamy się na kulminację szczytową Płoszczania, mijając pod drodze granitowe głazy i pierwsze skałki.

 Ścieżka na szczyt.

Po paruset metrach docieramy do formacji szczytowych zbudowanych z bardziej odpornego na erozję granitu drobnoziarnistego.

Różnica odmian granitu w obrębie masywu Karkonosko-Izerskiego, dla laika wydawać by się mogła nieistotna, jednakże dla geomorfologów stanowi ona podstawę usystematyzowania wiedzy na temat Karkonoszy, Kotliny Jeleniogórskiej, Rudaw Janowickich i sporej części Gór Izerskich znajdującej się po czeskiej, ale i po polskiej stronie granicy. 

 Płoszczań formacje szczytowe.

Góra Płoszczań jest tzw. ”twardzielem”, exemplum ukazującym odporność granitu drobnoziarnistego (równoziarnistego) i większą podatność na erozję granitu gruboziarnistego (porfirowatego). - Z ciekawostek natury geologicznej obserwujemy na Płoszczaniu także szliry biotytowe oraz skały żyłowe (pegmatyty i aplity).

 Ametysty rejon Trzech Jaworów kolekcja Jan Wieczorek.

W pobliżu Płoszczania, w rejonie Trzech Jaworów znajduje się także obszar występowania minerałów z grupy kwarcu: ametystów i kwarcu górskiego.

Płoszczań granit gruboziarnisty.

Skała magmowa granit gruboziarnisty zbudowana jest z dość znacznych rozmiarów skaleni potasowych, kwarcu, biotytu i plagioklazu (skalenie potasowe potrafią osiągać kilka centymetrów długości, podczas gdy pozostałe minerały nie przekraczają 1 cm.).

Płoszczań granit równoziarnisty.

Na Płoszczaniu skały i bloki skalne zbudowane z tej odmiany granitu znajdują się na stokach, jednak im bliżej wierzchołka Płoszczania granit przechodzi w odmianę drobnokrystaliczną, czyli drobnoziarnistą i tym samym bardziej odporną na wietrznie, co przekłada się na wygląd skał, które już na samym szczycie maja formy baszt i murów skalnych.

 Płoszczań skały na stoku.

Granit równoziarnisty (drobnoziarnisty), charakteryzuje się tym, że jego części składowe mają zbliżoną wielkość i żaden składnik nie uzyskuje optycznej przewagi.

 

 Płoszczań baszty skalne granit drobnoziarnisty.

Bloki i skały granitowe na Płoszczaniu od jakiegoś czasu cieszą się popularnością wśród wspinaczy uprawiających buldering. Większość tak zwanych przystawek bulderingowych, powstała w partiach granitu drobnoziarnistego, ponieważ ten daje komfort wspinaczki; jest mniej kruchy, ostry i zapewnia dobre tarcie dla obuwia wspinaczkowego. Odmiana gruboziarnista granitu kaleczy palce i dłonie, jak i technicznie jest o wiele bardziej trudna do uprawiania wspinaczki, choć i w tej odmianie granitu wspinacze wytyczają swoje linie.

 Płoszczań bouldery.

 Płoszczań bouldering.

Bouldering, czyli wchodzenie na niewielkie, kilkumetrowej wysokości skałki i głazy (z ang. boulder – głaz), jako samodzielna dyscyplina wyłonił się ze wspinaczki skałkowej. Początkowo była to forma treningu za pomocą, której wspinacz ćwiczył swe umiejętności, aby móc ich użyć w trakcie prowadzenie trudnych dróg skalnych.

 Płoszczań bouldery.

Z czasem buldering zyskał samodzielność, dyscyplina ta pozwala na uprawianie sportu wspinaczkowego bez użycia liny i dodatkowego sprzętu (uprząż, karabinki, kości itd.). Wspinacz bulderingowy obecnie potrzebuje jedynie do wspinaczki dobrych butów, woreczka z magnezją i przenośnego materaca tzw.crashpada, który w razie upadku zniweluje konsekwencje starcia z podłożem. W pokonywaniu boulderów ważne jest także, aby korzystać z pomocy spottera, czyli partnera, który pomaga w kontrolowaniu odpadnięcia, zabezpieczając górną część ciała wspinacza przed bezpośrednim uderzeniem o ziemię lub wystającym fragmentem skalnym itd..

 Widok z Płoszczania na Szrenicę.

Trudności dróg boulderowych ujęte są podobnie jak trudności dróg wspinaczkowych w skale trudności. Wspinanie nie wymaga tutaj ogromnej wytrzymałości rozłożonej na wiele metrów wspinaczki, a raczej koncentruje się na używaniu maksymalnej siły w bardzo trudnych momentach i krótkim czasie.   

 Płoszczań kociołki wietrzeniowe i jaskinie szczelinowe.

 

 John Gill w trakcie ćwiczeń.

Historycznie do rozwoju boulderingu, jako osobnej formy wspinaczki, jako pierwszy przyczynił się John Gill w połowie XX wieku. Natomiast najważniejsze rejony bulderingowe znajdują się we Francji (Fontainebleau), Wielkiej Brytanii (Lake District i Peak District) oraz Stanach Zjednoczonych (Joshua Tree, Boulder Canyon). 

 Bouldering Mexico Baja California.

W naszym kraju uprawia się tą dyscyplinę sportu w Rudawach Janowickich, Górach Sokolich, Pogórzu Karkonoskim, w Kotlinie Jeleniogórskiej oraz na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej, w Ciężkowicach i wielu innych miejscach Karpat i Sudetów. Dla przyrody ten rodzaj wspinaczki jest najmniej inwazyjny, choć jak to zawsze bywa w działalności ludzkiej bywają też zachowania nieetyczne piętnowane zresztą często przez środowisko samych wspinaczy. 

 Płoszczań bald.

Obecnie skały na górze Płoszczań utraciły już walory widokowe, widać z nich jedynie Szrenicę w Karkonoszach, jednak wejście na kulminacje szczytową ma sens w celu obejrzenia kociołków wietrzeniowych oraz małych jaskiń szczelinowych, które zaliczane są do granitowych obiektów pseudokrasowych.

 Kliknij i obejrzyj film

 /Jan Wieczorek/ 

Foto: Joanna Wieczorek i Jan Wieczorek

i foto z internetu.

Bibliografia: Piotr Migoń "Granit - od magmy do kamienia w służbie człowieka", Miłosz Jodłowski "Zasady dobrej praktyki w zarządzaniu ruchem wspinaczkowym na obszarach chronionych".

W ramach działalności Dzikich Sudetów proponujemy Państwu uczestnictwo w szeregu atrakcyjnych eksploracjach i wyprawach turystycznych prowadzonych przez kulturoznawcę i eksploratora sudeckiego Jana Wieczorka, który pokaże Państwu miejsca ze wszech miar interesujące, jak i też dzikie i tajemnicze, a bywa, że całkiem świeżo odkryte... 

DZIKIE SUDETY

e-mail: d.sudety@gmail.com