Góry Izerskie - Skalny Dom

 Jan Wieczorek w trasie.

                Przechodzące obecnie turystyczny bum Góry Izerskie, znane są przede wszystkim z dobrze przystosowanych tras narciarskich i rowerowych poprowadzonych głównie po powierzchni zrównania. Turyści odwiedzają także Wysoki Kamień położony nad Szklarską Porębą oraz Stóg Izerski znajdujący się nad Świeradowem-Zdrój.

Mimo, tego, że polska część Gór Izerskich, to tylko dwa grzbiety tego pasma: Grzbiet Wysoki i Grzbiet Kamienicki (znakomita większość tych gór znajduje się po stronie czeskiej), to wciąż są w polskich Izerach miejsca dzikie i mało znane, o niebagatelnych walorach przyrodniczych, geologicznych i krajobrazowych. 

 Skalny Dom.

 Widok na Przełęcz Szklarską.

Jednym z takich uroczych, dzikich miejsc są grupy skalne położone w pobliżu Jakuszyc, w Wysokim Grzbiecie nad Doliną rzeki Kamiennej.

W rejon Skalnego Domu i Czerwonych Skałek z Przełęczy Szklarskiej (886m n.p.m.), nie jest bardzo daleko, jednak skały te odwiedzane są jedynie okresowo przez zbieraczy jagód, mimo, że znajdują się blisko Jakuszyc, o których słyszał prawie każdy turysta. 

 Widok na Wysoki Grzbiet Gór Izerskich z rejonu parkingu pod Babińcem w Karkonoszach.

Przez lata upowszechniania turystyki w Górach Izerskich, nie znajdziemy żadnych informacji o tych skałach, gdyż znajdują się one poza szlakami turystycznymi, jedyne lakoniczne w nikłym treściach pisał o nich Marek Staffa w Słowniku geografii turystycznej Sudetów (treści z tego źródła są multikopiowane w Internecie - Wikipedia itd.), okolice tych skał opisywane też były w związku z działalnością tzw. Walończyków, jak i też w opisach geologicznych związanych ze strefą kontaktu granitów z hornfelsami.  

 Czerwone Skałki.

 Mapa opisywanego rejonu.

Najlepszą opcją dojścia w rejon Skalnego Domu i Czerwonych Skałek, jest wyjście z Jakuszyc drogą rowerową E-R 2 (Międzynarodowy szlak rowerowy Liczyrzepa), w kierunku Szklarskiej Poręby.

W pierwszej części trasa wiedzie łagodnie szutrową drogą, w pobliżu Bagniska, z którego niegdyś pobierano torf dla Cieplic Śląskich-Zdrój, kolejno drogą rowerową dochodzimy do trasy kolejowej Szklarska Poręba – Harrachov, którą przekraczamy, aby już lekko piąć się pod górę drogą, przy której znajduje się szałas przy Walońskim Kamieniu.

Most kolei Izerskiej nad potokiem Ciekoń.

Od tej chwili podążając dalej w górę wypatrujemy leśnej drogi, odchodzącej w lewą stronę, którą następnie stromo pokonujemy stoki Wysokiego Grzbietu, zmierzając orientacyjnie wedle mapy w stronę Zwaliska (1047m n.p.m.). 

 Skalny Dom.

 Skalny Dom.

Grupa skalna Skalny Dom położona jest jednak w połowie drogi na ten szczyt, ściśle po lewej stronie drogi, którą wspinamy się w górę. Ostatni etap dojścia pod skały prowadzi już na przełaj, przez młody las i jagodziska, natomiast sam Skalny Dom, znajduje się w terenie odkrytym, otoczonym dookoła lasem, co dodaje szczególnego waloru estetycznego; człowiek ma tu poczucie jakby znajdował się w odciętej od świata górskiej enklawie.

 Skalny Dom.

Skalny Dom położony jest na wysokości ok. (940m n.p.m.), skały te zbudowane są z granitu, który spotykamy w Karkonoszach. W wielu miejscach granit gruboziarnisty poprzecinany jest tu żyłami granitu drobnoziarnistego, pojawiają się także szliry biotytowe oraz kwarc. 

 Skalny Dom w tle Izerskie Garby.

 Skalny Dom skały przylegające.

Formacja jest średnio rozległa, w skład jej wchodzą dwie duże skały o wysokości dochodzącej do 12m i kilka mniejszych skałek o kształtach przypominających nieco formy skalne z Gór Stołowych, jak i też duża ilość bloków i blokowisk powstałych z rozpadu centralnego rdzenia skał pod wpływem procesów erozyjnych.   

 Skalny Dom i bloki skalne znajdujące się pod skałami.

Z wierzchołka Skalnego Domu, który tworzy niemal grań skalną, oglądamy piękne panoramy Karkonoszy i Gór Izerskich. Widać stąd Karkonosze od Przełęczy Szklarskiej po Kowarski Grzbiet, Wysoki Kamień w Górach Izerskich, Cichą Równie, Wysoką Kopę i położony nieco dalej szczyt Izery. Już choćby z tego powodu jest, to miejsce godne polecenia dla estetów czy osób pasjonujących się fotografią górską. 

 Widok ze Skalnego Domu na Karkonosze.

 Skalny Dom schronisko szczytowe komin Skalnego Domu.

Pod względem geomorfologicznym Skalny Dom poprzez system ciosów ukazuje nam, w jaki sposób skały te pękały w procesie stygnięcia magmy granitowej, obserwujemy, tu głównie cios poziomy pochylony podobnie jak stok góry, na której skały się znajdują oraz cios pionowy, który pod wpływem działania wody i czynników erozyjnych ulega poszerzeniu, przez co skały pocięte są rozmaitymi szczelinami, jarami itd..

 Skalny Dom:skały, bloki i szczeliny.

Wiele fragmentów skały granitowej pod wpływem erozji przekształciło się w luźne bloki granitu, fragmenty te zalegają potężnymi warstwami pod skałami; jak i też mniejszymi na skałach w formie luźnych bloków, a nawet i ruszających się chybotków.  

 Skalny Dom skały przylegające.

 W Jaskini Skalny Dom.

Podczas eksploracji Skalnego Domu, pod kątem występowania pseudokrasowych obiektów jaskiniowych odkryto nienotowane dotąd jaskinie i schroniska podskalne.

Ogólna charakterystyka, tych obiektów ukazuje, iż są to schroniska i jaskinie powstałe w wyniku nasuwania się na siebie ogromnych bloków granitu, a także i spękań szczelinowych.

 Górny poziom Jaskini Skalny Dom.

Inwentaryzacja dokonana przez autora tego tekstu, obejmuje kilkanaście obiektów w tym najbardziej interesujące jaskinie: Granitowa Komnata (44,32m dł.), Jaskinia Skalny Dom (19, 80m dł.), Jaskinia Zygzakowata (12,70 m dł.) /Pomiar taśmą mierniczą JW. 2016/.

 Skalny Dom - Jaskinia Granitowa Komnata 44m dł.

W Jaskiniach Skalnego Domu, spotyka się faunę jaskiniową, głównie przyotworową: ćmy i pająki oraz mchy i porosty, pojawiają się także paprocie oraz wątrobowce.

 Żyły granitu drobnoziarnistego w otoczeniu granitu porfirowatego (gruboziarnistego) we wnętrzu jednej z jaskiń.

 Jaskinia Granitowa Komnata.

Zwiedzanie schronisk podskalnych i jaskiń Skalnego Domu, wymaga rozwagi i odpowiedniego ubioru, niektóre z większych obiektów nadają się na nocleg bez użycia namiotu. Skały i bloki skalne mogą stanowić front działań dla wspinaczy uprawiających bouldering. - My natomiast ze Skalnego Domu udajemy się w rejon równie interesujących Czerwonych Skałek, o czym przeczytają Państwo w kolejnym artykule Dzikich Sudetów. 

Kliknij i obejrzyj film o Skalnym Domie, jaskiniach i chybotku. 

/Jan Wieczorek/

Foto: Jan Wieczorek 

W ramach działalności Dzikich Sudetów proponujemy Państwu uczestnictwo w szeregu atrakcyjnych eksploracjach i wyprawach turystycznych prowadzonych przez kulturoznawcę i eksploratora sudeckiego Jana Wieczorka, który pokaże Państwu miejsca ze wszech miar interesujące, jak i też dzikie i tajemnicze, a bywa, że całkiem świeżo odkryte... 

DZIKIE SUDETY

e-mail: d.sudety@gmail.com