Dolina Białej Opavy i Karlova Studánka.

Wodospad Dolinia Białej Opavy.

            


        Najpiękniejszą doliną w Wysokim Jesioniku jest Dolina Białej Opavy, położona w pobliżu uzdrowiska Karlova Studánka. W czasie wakacyjnym lub podczas ładnej pogody w weekendy, szlak turystyczny z Karlovej Studánki przez Dolinę Białej Opavy i dalej na najwyższy szczyt Jesioników Pradziad - Praděd (1491m n.p.m.) jest bardzo oblegany, dlatego też, jeśli chcemy odkryć dzikość tego miejsca, powinniśmy pojawić się w Karlovej Studánce przed sezonem lub po nim, wówczas, kiedy nie ma jeszcze na szlakach masowego ruchu w kierunku Pradziada.

 Wysoki Jesionik.

Najlogiczniejszym wariantem ujrzenia całego ciągu kaskad wodnych i wodospadów położonych w rezerwacie "Bila Opava" jest oczywiście podejście głęboką doliną, tj. żółtym szlakiem z Karlovej Studánki w kierunku schroniska „Horská chata Barborka” oraz powrotne zejście łagodniejszym szlakiem niebieskim, wyznaczonym na stokach Pradziada i bezimiennego szczytu (1215m n.p.m.), do Karlovej Studánki. Tak zaplanowana trasa z pominięciem wejścia na Praděda daje możliwość około siedmiokilometrowego  marszu, podczas którego będzie można przyjrzeć się uroczym wodospadom i skorzystać z odpoczynku w schronisku Barborka, gdzie można zjeść tradycyjny czeski posiłek, co więcej w orientacji powrotnej (ok. 6km) zyska się jeszcze zapas czasu na zwiedzanie uzdrowiska Karlova Studánka.

Horská chata Barborka.

 Petrovy kameny.

Szykując się na wycieczkę do Doliny Białej Opawy, powinniśmy ze sobą koniecznie zabrać kije do nordic walking, ponieważ stawy kolanowe będą nastawione podczas wędrówki na bardzo intensywną pracę.

Karlova Studánka z racji swojej rangi i funkcji jaką sprawuje (kurort – uzdrowisko klimatyczne) nie należy do tanich miejscowości, dlatego jeśli decydujemy się na nocleg lub większe zakupy, powinniśmy raczej skupiać się na tym, co w tym zakresie proponuje pobliski Ludvikov i Vrbno pod Pradědem. 

Karlova Studánka centrum.

Karlova Studánka (niem. Bad Karlsbrunn, Karlsbrunn, pol. Fontanna Karola), należy do najładniej położonych czeskich kurortów. Miejscowość otoczona jest ze wszystkich stron lasami, a przez to, że leży w obniżeniu pomiędzy grzbietami górskimi na wysokości ok. (800m n.p.m.) ma jeszcze bardziej unikatowe walory klimatyczne. Uważa się, że  Karlova Studánka posiada najczystsze powietrze w całej Europie wschodniej. - Kompleksy leśne wytwarzają tu wyższe stężenie jonów ujemnych, nie dziwi więc fakt, że przybywają tutaj nie tylko turyści, ale i kuracjusze pragnący podreperować swoje zdrowie.

Karlova Studánka pijalnia wody mineralnej.

Jak w każdym uzdrowisku znajdują się tu wody lecznicze (8 źródeł), używane w kuracjach, zarówno do kąpieli jak i do picia. Leczy się tu choroby dróg oddechowych, choroby naczyniowe i choroby serca; do uzdrowiska kierowane są też osoby po ustąpieniu choroby nowotworowej. 

Karlova Studánka sklep w centrum.

Karlova Studánka zanim stała się znanym uzdrowiskiem najpierw była osadą górniczą, w której wydobywano rudy żelaza. O wodach mineralnych znajdujących się na linii strefy tektonicznej zwanej „bělský zlom”, mówiło się już przed powstaniem uzdrowiska. Woda mineralna z  Karlovej Studánki, której m.in. możemy napić się w stylowym „Pitnym Pawilonie”, posiada typ wodorowęglanowo-wapienny z wysoką zawartością kwasu krzemowego i CO2.

Karlova Studánka - sanatorium Dom Śląski z 1905 r.

W roku 1780 w miejscu starej osady Hubertov założono sanatorium, równocześnie dokonano na zlecenie Franciszka Maksymiliana (wielkiego mistrza Zakonu Rycerzy Niemieckich) pierwszych analiz składu tutejszych wód mineralnych. Obecna nazwa - Karlova Studánka, funkcjonuje od 1803r. i wywodzi się od wnuka Marii Teresy, czyli arcy-wojewody Karola Ludwika Habsburga, człowieka, który pokonał Napoleona w bitwie pod Aspern (21-22 maja 1809r.).

Bitwa pod Aspern - Essling, Maj 1809 (oil on canvas) by Fernand Cormon. Musee des Beaux-Arts, Mulhouse, France.

Karlova Studánka mural na ścianie.

Wizerunkowo Karlova Studánka, należy do miejscowości, które skupiają w sobie kilka pozytywnych cech, pośród których trzeba wymienić: piękne położenie i niezbyt duże rozmiary. Walorem jest to, że przez znaczną część roku nie ma tutaj oblężenia, zatem można w kameralnej atmosferze spacerować po całym uzdrowisku i przyglądać się założeniom parkowym, w tym drewnianej zabudowie pensjonatów, sanatoriów i domów zdrojowych, przypominających nieco architekturę rodem ze Szwajcarii.

Karlova Studánka pijalnia wody mineralnej.

W uzdrowisku podziwiamy: pijalnie wody mineralnej (Pitný pawilon), budynek urzędu miasta, dom zdrojowy Libuše, dom zdrojowy Bezruč, sanatorium Slezský dům, willę Vlasta i willę Eugene oraz kościół pw. Najświętszej Marii Panny Uzdrowienia Chorych. Ponadto pięknie prezentują się też drewniane budynki łaźniowe z pierwszej połowy XIX stulecia, poczta i założenia parkowe, w których można podziwiać fontanny i rzeźby. - Na niektórych elewacjach budynków pojawiają się też malowidła w stylu retro, co dodatkowo nadaje klimatu tej miejscowości. Jedynym zgrzytem jest fakt, że tuż przed budynkiem pijalni ustawiono nieco kiczowatą rzeźbę tutejszego „władcy gór”, czyli  Praděda. Kiedy odwiedzimy tutejsze sklepiki zauważymy jednak, że raczej dba się tutaj o dobór pamiątek. Sudeckimi atrakcjami nazywane są tutaj nawet produkty lokalne typu: herbata, wafelki czy likiery, czego nie można niestety oznajmić in plus w stosunku, co do Karpacza czy Szklarskiej Poręby, w których, to miejscowościach turystom wpycha się jako pamiątki, albo chińską tandetę, lub też produkty rodem z Zakopanego np. ciupagi, kierpce i domki góralskie z napisem Karpacz, choć miejscowość znajduje się w Karkonoszach, kilkaset kilometrów od  Tatr i Podhala!

Karlova Studánka.

 

Karlova Studánka wodospad.

Rzeka Bílá Opava tworzy malownicze uroczysko, niemal stykające się z Karlovą Studánką. W Dolnej części doliny, bystry potok przecina drogę asfaltową, do której podchodzimy od uzdrowiska tj. od wyznaczonego w górnej części parkingu znajdującego się vis-a-vis pierwszej kaskady mierzącej sobie ok. 10m wysokości (wodospad znajduje się na bocznym dopływie Białej Opavy). Kolejno wędrujemy żółtym szlakiem ku górze, cały czas przy malowniczym korycie Białej Opavy, która wraz z wysokością, zmienia się w coraz mniejszy, ale bystrzejszy potok, na którym wraz z wysokością zaczynają pojawiać się bystrzyny i małe kaskady.

Dolina Białej Opavy.

Łączna długość Doliny Białej Opavy wynosi ok. 3km, na tym odcinku można zaobserwować trzy zasadnicze części przebiegu doliny. W najniższym dolnym odcinku Bila Opava płynie szerszym korytem, gdyż układ stoków i ich nachylenie na to pozwala. To, co najciekawsze spotykamy w partii środkowej, a więc od miejsca, gdzie potok wciął się głęboko w zbocza Pradziada (1491m n.p.m.) i Wysokiej Holi (1463m n.p.m.). Zatem stopień nachylenia stoków jest bardzo pokaźny, dlatego powoduje silniejszą erozję, przykładowo podczas naturalnych kataklizmów występują tu wzmożone opady, powodzie oraz silne wichury.

Dolina Białej Opavy.

Dolina Białej Opavy.

Miejscami potok Bila Opava przepływa tuż przy skałach, tworząc nieduże kaniony, a nawet gardziele, w których oglądamy całe ciągi kaskad i wodospadów. Nie dziwi więc fakt, że dla ochrony doliny  wydzielono rezerwat przyrody, co w znacznej mierze pomaga uchronić te pięknie miejsce przed zgubnym wpływem cywilizacji.

Dolina Białej Opavy odcinek z wiatrołomem.

Wychodząc z dolnego odcinka doliny do fragmentu środkowego, na ustawionych przy szlaku tablicach informacyjnych (napisy także i w języku polskim) czytamy, że w 2004r. doszło tu do naturalnej katastrofy. Potężny huraganowy wiatr nałamał na tym odcinku setki, a może nawet i tysiące drzew, które tym samym zatarasowały środkową część doliny czyniąc ją prawie niemożliwą do przebycia. 

Dolina Białej Opavy żółty szlak turystyczny.

Potok Biała Opava pokonuje około 400 m spadku, dlatego, też lepiej jest zwiedzać dolinę od dołu, oszczędzając przy tym stawy kolanowe.

Wodospad w Dolinie Białej Opavy.

Szlak turystyczny pokonuje pięciuset metrowy obszar wiatrołomu, który został tu pozostawiony w celu szybszego odrodzenia lasu i bardziej solidnego wzmocnienia stromych stoków, następnie dochodzi do odcinka gdzie ponownie pojawiają się drzewa, a także i większe wodospady sięgające do 8 m.

 Dolina Białej Opavy.

Wodospady Białej Opawy możemy oglądać z różnej perspektywy, ponieważ szlak turystyczny prowadzi poprzez drewniane kładki i mostki, pozwalające przejść z jednego brzegu doliny na drugi.

Wodospad w Dolinie Białej Opavy.

Górny odcinek doliny, stanowi m.in. widły dopływów wchodzących w skład potoku Bílá Opava. Mimo tego, że teren położony jest wyżej, dolina się tu bardziej rozszerza, a cieki źródliskowe niekiedy płyną leniwie. Na brzegach pojawia się trawa i roślinność torfowiskowa, szczególnie jest to widoczne na odcinku od rozcestí - Pod Ovčárnou, gdzie szlak żółty odchodzi w kierunku górskiego Hotelu VZ Ovčárna.

 Barborka.

Svíčková na smetaně.

Zmierzając  do góry niebieskim szlakiem, od rozcestí - Pod Ovčárnou,  dochodzimy do schroniska Barborka, położonego na stokach Pradziada na wysokości (1325m n.p.m.). W najwyżej położonym schronisku Wysokiego Jesionika (jednym z najstarszych), można przenocować, zakupić pamiątki i oczywiście w obszernej sali jadalnej napić się czeskiego piwa, oraz posilić daniami z kuchni czeskiej (jednym z tutejszych hitów jest svíčková na smetaně).

Wodospad Dolina Białej Opavy.

Po odpoczynku, w orientacji powrotnej udajemy się do Karlovej Studánki, schodząc w dół niebieskim szlakiem, który pozwala spojrzeć z góry na malowniczą Dolinę Białej Opavy. 

/Jan Wieczorek/

Foto: Jan Wieczorek oraz foto z Internetu. 

W ramach działalności Dzikich Sudetów proponujemy Państwu uczestnictwo w szeregu atrakcyjnych eksploracjach i wyprawach turystycznych prowadzonych przez kulturoznawcę i eksploratora sudeckiego Jana Wieczorka, który pokaże Państwu miejsca ze wszech miar interesujące, jak i też dzikie i tajemnicze, a bywa, że całkiem świeżo odkryte... 

DZIKIE SUDETY

e-mail: d.sudety@gmail.com