 |
| Jaskinia Radochowska. |
Położona
w środkowej części Gór Złotych Jaskinia Radochowska przez długie lata była
najdłuższą krasową jaskinią polskiej części Sudetów. W roku 1966, kiedy odkryto
w Kletnie Jaskinie Niedźwiedzią utraciła palmę pierwszeństwa i tym samym
przestała być turystycznym gorącym punktem. Długość Jaskini Radochowskiej jest
podawana różnie, przez wiele lat było to 265m, natomiast po dokonaniu nowych
pomiarów (A.Wójtoń) związanych z dodaniem parametrów małych bocznych chodników Jaskinia
Radochowska ma 502 m długości.
 |
| Radoszka w Górach Złotych i zabudowania Radochowa. |
W świadomości ogólnej uważa się ją za drugą
najdłuższą jaskinię w polskich Sudetach, jednak na drugą pozycję wysunął się
obiekt jaskiniowy z okolic Kochanowa we Wzgórzach Krzeszowskich, który po
zeksplorowaniu przez Wałbrzyski Klub Jaskiniowy wysunął się na drugą pozycję. –
„Na przełomie listopada i grudnia udało nam się w Kochanowie połączyć Jaskinię
z Filarami z Jaskinią Prostą. Do tej pory jaskinie miały odpowiednio 425 m i 52
m. Przy okazji odkryto dodatkowych 91m; także całość liczy teraz 568 metrów.
Pozostało do spenetrowania jeszcze klika zakamarków, także długość jeszcze może
wzrosnąć. Taki wynik daje jaskini drugie miejsce po Jaskini Niedźwiedziej wśród
najdłuższych jaskiń sudeckich i wyprzedza ona Jaskinię Radochowską z jej 502 m.
W eksploracji brali udział: I. Chomiak, M. Daszkiewicz, W. Rogala i A. Wojtoń z
WKGiJ.” (Andrzej Wojtoń)”. - Jaskinia Radochowska byłaby pewnie jeszcze na
dalszych miejscach, gdyby nie fakt zniszczenia przez firmę eksploatującą
kaczawskie wapienie w Wojcieszowie tamtejszych, najdłuższych jaskiń np. Jaskini
Gwiaździstej, która miała 562m.
 |
| Przed Jaskinia Radochowską na turystów czeka całe niezbędne do zwiedzania wyposażenie. |
Bądźmy
jednak rozsądni, bo nie najważniejszym jest czy jaskinia przekłada się na
liczby, albo ilość odwiedzin jak to jest w Jaskini Niedźwiedziej. Jaskinia
Radochowska jest, bowiem świetną alternatywą, dla osób szukających niekomercyjnych
przygód w paśmie Sudetów. Położenie Jaskini Radochowskiej – nieco na uboczu,
powoduje, że nie spotkamy tutaj tłumów, zaś z drugiej strony zwiedzanie jest
zorganizowane w bezpieczny sposób, gdyż obiekt posiada opiekuna w postaci
przewodnika.
 |
| Tablica informacyjna na trasie Kłodzko-Lądek Zdrój |
Zwiedzanie Jaskini Radochowskiej jest odpłatne, kwota jest bardzo przystępna,
więc nie jest, takim obciążeniem dla rodzin z dziećmi jak to jest w przypadku
Jaskini Niedźwiedziej. Potwierdza się też spostrzeżenie, że niekoniecznie, to,
co duże musi być lepsze pod każdym względem. W Jaskini Niedźwiedziej od
jakiegoś czasu panuje polityka „przeganiania ludzi” w kilku-dziesięciominutowych odstępach czasu przez trasę zwiedzania; obecnie napór odwiedzających
jest przytłaczający, niestety właściciele jaskini zakładają, że należy w takim
przypadku jedynie przyśpieszyć zwiedzanie i tym samym zainkasować zdwojone
kwoty, niż doprowadzić do stanu normalnego, czyli do wolniejszego zwiedzania
jaskini, jak to jest np. w jaskiniach czeskich w Morawskim Krasie, do których
przyjeżdżają turyści z całego świata, by móc w spokoju zwiedzić te piękne
obiekty, skoro zapłacili za tę usługę. Niestety w Jaskini Niedźwiedziej turysta
może poczuć się przegoniony przez jaskinię przy wtórze haseł: przechodzimy, nie
zwalniamy tempa, nie zatrzymujemy się itd., najdłuższe zaś postoje odbywają się
przy bramie wejściowej i wyjściowej, gdzie nie ma jaskini, a są ułożone po bokach
ściany z łupanego kamienia. Po takich atrakcjach, zwiedzanie Jaskini
Radochowskiej w wyważonym tempie i w przyjaznej dla gości i dla jaskini
atmosferze jest odpoczynkiem i czymś wręcz modelowym.
 |
| Droga do Jaskini Radochowskiej od strony Radochowa. |
Do
Jaskini Radochowskiej, docieramy od strony miejscowości Radochów, położonej
przy drodze Kłodzko – Lądek Zdrój. - Do Radochowa można przyjechać też autobusem
od strony tych dwóch miast, aby następnie szlakiem zielonym przez około 40
minut od przestanku PKS dojść łagodną drogą do wlotu jaskini. - Dojazd do
jaskini oczywiście jest możliwy, najlepiej jest zaparkować w miejscu gdzie na
drodze bocznej w Radochowie odchodzącej od szosy Kłodzko – Lądek Zdrój (jechać
za tablicami Jaskinia Radochowska) kończy się asfalt, ale samochody z wyższym
zawieszeniem mogą dojechać drogą leśną na polankę przy jaskini.
 |
| Polana przed Jaskinią Radochowską. |
Geograficznie
- Jaskinia Radochowska leży w środkowej części Gór Złotych, tj.: w lewym zboczu doliny
potoku Jaskiniec, na północ od wyrazistej kulminacji Cierniaka (592 m n.p.m.).
Otwory jaskini znajdują się na wysokości ok.455-470 m n.p.m., tuż przy granicy
Śnieżnickiego Parku Krajobrazowego; gdyby podążyć dalej przechodzącym obok jaskini zielonym
szlakiem doszlibyśmy do niebieskiego szlaku i dalej do szczytu Ptasznik i Przełęczy
Kłodzkiej, gdzie Góry Złote stykają się z Górami Bardzkimi. – Szlak ten jest
godny polecenia dla turystów ceniących sobie spokój i dzikie ostępy leśne.
 |
| Lądek Zdrój pawilon uzdrowiskowy Wojciech. |
Pierwsza
wzmianka o Jaskini Radochowskiej pochodzi z 1757 r., a więc można powiedzieć,
że dość wcześnie, choć Jaskinia na Špičáku
w czeskiej części Gór Złotych (Rychlebskie Hory), znana jest od 1430r. Do
szybkiej popularności Jaskini Radochowskiej przyczynił się fakt bliskiego jej położenia od
Lądka Zdrój i rezydencji w Trzebiaszowicach i Radochowie. Obiekt cieszył się
dużą popularnością, co spowodowało, że nastąpiły w nim zniszczenia dawnej szaty
naciekowej, analogicznie rzecz odbywała w wielu obiektach jaskiniowych, gdzie
ludzie, ale także i odkrywcy odłamywali stalaktyty na tak zwaną "wieczną pamiątkę", lub
wybierali namuliska, tracąc tym samym możliwość pełniejszego zbadania jaskini.
Na
przełomie XIX i XX wieku popularność Jaskini Radochowskiej zmalała, gdy odkryto
w 1885r. w paśmie Krowiarek - Jaskinie w Rogórzce (350m dł.). Kolejna fala
zainteresowania Jaskinią Radochowską przyszła wraz z opublikowaniem wyników badań
przeprowadzonych przez F.Paxa i H.J.Stammera, a także i G.Dittricha, ten
ostatni przekopał w latach 1935/36 namulisko jaskini, znajdując w nim kości
dawnych zwierząt ślady pobytu ludzi (sprawa ta jednak
jest dyskutowana i problematyczna). W tym samym okresie w jaskini przekopano trzy nowe otwory wejściowe
zaburzając tym samym jej naturalny mikroklimat (jeden z nich kilka lat temu zasłonięto).
 |
| Wejście do Jaskini Radochowskiej. |
Tuż
przed wojną po Jaskini Radochowskiej opiekę nad jaskinią sprawował emerytowany
górnik H.Peregrin, oprowadzał on turystów i dbał o całość przedsięwzięcia, taki
stan uporządkowania trwał do 1945r. Niestety po przejęciu tego terenu przez
władze polskie, dostęp do jaskini był swobodny i w żaden sposób niemonitowany,
co przyczyniło się do zupełnego zniszczenia szaty naciekowej i zaśmiecenia
wnętrza jaskini. Musiało jeszcze minąć kilkadziesiąt lat zanim jaskinia
znalazła ponownie swoich opiekunów.
 |
| Plan Jaskini Radochowskiej. |
Geologicznie
Jaskinia Radochowska powstała we wkładce czystego marmuru, ale i na kontakcie z
łupkami łyszczykowymi. Deniwelacja jaskini nie jest dość duża, obiekt położony
jest blisko powierzchni.
 |
| Zejście do ciągów horyzontalnych. |
Do
jaskini wchodzimy górnym otworem (krata), przewodnik prowadzi nas po schodach w
dół do ciągów horyzontalnych, powstałych pod wpływem działania agresywnych wód
krasowych, które to w procesach erozji rozpuściły marmur. Napór wód musiał być
tu spory, o czym świadczą rozszerzenia korytarzy zwane salami, które
wykształciły się głównie na skrzyżowaniach chodników: „Sala Stołowa”, „Sala Gotycka”.
Jaskinia Radochowska ma prosty przebieg, jeden główny korytarz i trzy mniejsze
boczne ciągi. - Woda dostawała się do jaskini na dwa sposoby a/ przez ponor
znajdujący się około 500m powyżej jaskini w Dolinie Jaskińca i b/ w postaci wód
opadowych przesiąkających przez szczeliny do wnętrza jaskini.
 |
| Wypreparowane przez wody sale w Jaskini Radochowskiej. |
Gdy
wejdziemy do jaskini i zaczniemy podążać śladem przepływu dawnych wód, warto przyjrzeć się wypreparowanym ścianom, zresztą do dziś w Jaskini
Radochowskiej znajduje się woda, a nawet jeziorko o zmiennym zasięgu,
uzależnionym od opadów atmosferycznych na zewnątrz.
 |
| Filar skalny nad jeziorkiem. |
Długość
jeziorka to ok. 8 m, przy głębokości do 1, 5 m, w zbiorniku występuje ciekawa fauna
wodna: nicień Mononchus macrostoma, prapierścienica tryglobiotyczna
Troglochaetus branecki, oczliki Cyclops (diacyplops) longuidus disjunctus i
Echiinocamptus (limnocamptus) dacius oraz studniczki (badania fauny prowadził
m.in. A.W Skalski w 1994r).
 |
| Pani Przewodnik opowiada o studniczkach występujących w Jeziorku. |
W
Jaskini Radochowskiej w warstwie namuliska natrafiono na szereg kości
zwierzęcych, mogły być one tutaj wepchane przez wody z zewnątrz, ale i też gatunki
te mogły mieć dostęp do otworów jaskini i ją zamieszkiwać. Namulisko zawierało
m.in. szczątki: niedźwiedzia jaskiniowego, niedźwiedzia brunatnego, borsuka,
kuny leśnej, jelenia europejskiego, jelenia olbrzymiego, dzikiego konia, żbika,
łosia, sarny, dzika, hieny jaskiniowej, bizonów…
 |
| Zaciski w Jaskini Radochowskiej |
Dyskutuje
się natomiast czy w Jaskini Radochowskiej przebywał człowiek, niektórzy badacze
uważają, że owszem, ponieważ natrafiono na ślady ognisk (węgliki) obrobione
kamienie i przede wszystkim znaleziono w niszy skalnej czaszkę niedźwiedzia
jaskiniowego przykrytą płytą skalną, jakoby ułożoną przez ludzi z okresu neolitu;
druga strona wskazuje, że: „szczątki niedźwiedzi i węgliki drzewne mogły dostać
się do komór jaskiniowych z powierzchni terenu…”
 |
| Malowidła z Lascaux. |
"Wydaje się", że te sporne
kwestie rozwiązane byłyby wówczas gdyby w Jaskini Radochowskiej na ścianach zachowały
się paleolityczne malowidła podobne jak w Jaskini Lascaux, wówczas jaskinia
Radochowska nie miałaby konkurencji na terenie całej Polski.
/ Jan Wieczorek/
Foto: Jan Wieczorek oraz zdjęcie z Lascaux i plan Jaskini Radochowskiej z Internetu.
Bibliografia: M.Staffa - Słownik geografii turystycznej Sudetów (T.17), M.Paulina - Jaskinie Sudetów, - P.Migoń "Jaskinia Radochowska" w Sudety (przyroda,
kultura, historia) nr 1.2009r.
W ramach działalności
Dzikich Sudetów proponujemy Państwu uczestnictwo w szeregu atrakcyjnych
eksploracjach i wyprawach turystycznych prowadzonych przez kulturoznawcę i
eksploratora sudeckiego Jana Wieczorka, który pokaże Państwu miejsca ze wszech
miar interesujące, jak i też dzikie i tajemnicze, a bywa, że całkiem świeżo
odkryte...
DZIKIE
SUDETY
e-mail:
d.sudety@gmail.com
