![]() |
Agaty z Lubiechowej. |
Lubiechowa w tle Północny grzbiet Gór Kaczawskich. |
Lubiechowa freski. |
Położona
u podnóża Północnego grzbietu Gór Kaczawskich wieś Lubiechowa (Hohenliebental)
oprócz wspaniałych średniowiecznych fresków (m.in. św. Jerzy walczący ze
smokiem) znajdujących się w kościele śś. Piotra i Pawła słynie z występowania
kamieni szlachetnych.
Lubiechowa w tle Łomy i Sokołowskie Wzgórza. |
Geograficznie wieś Lubiechowa znajduje się w górnej
części na stokach Gór Kaczawskich, zaś pozostała jej część położona jest na
Pogórzu Kaczawskim; oczywiście jest to związane z budową geologiczną tej części
Sudetów oraz z występowaniem poszczególnych rodzajów skał mniej lub bardziej
erodujących.
Kamieniołom - Wzgórze Łomy (424m n.p.m.) w tle Góry Kaczawskie Okole i Leśniak. |
Znajdujący
się nad Lubiechową Północny grzbiet Gór Kaczawskich budują flity z
kwarcytami oraz łupki zieleńcowe z soczewami ryolitów. Środkowa
i dolna cześć wsi znajduje się na terenie zbudowanym ze skał osadowych, czyli z mułowców i piaskowców, w których wyróżnia się jednak kilka wzgórz
wyniesionych ponad powierzchnie, będącymi soczewami dawnych skał pochodzenia
wulkanicznego, trachybazaltów i ryolitów czerwonego spągowca, którym towarzyszą
tufy porfirowe. Z takiego rodzaju skał zbudowane jest niepozorne wzgórze Łomy /
Hopfen-Berg (424m n.p.m.).
Lubiechowa - Łomy. |
![]() |
Łomy geoda agatowa z ametystem. |
Dzisiejsi
zbieracze i kolekcjonerzy minerałów, kontynuują tradycje Walończyków i bez
końca szukają w Sudetach: kryształów górskich, ametystów, agatów, jaspisów, a
nawet i szafirów.
Wzgórze
Łomy, znajdujące się w Lubiechowej słynie głównie z występowania krzemianów
(SiO2),
spotykamy tutaj grupę kwarcu oraz chalcedon będący jego odmianą.
![]() |
Lubiechowa - Łomy. |
Niepozorne
wzgórze Łomy było niegdyś czynnie eksploatowane, pozyskiwano tutaj czerwonobrunatny starowulkaniczny
melafir, o składzie chemicznym, odpowiadającym młodszym ciemnym bazaltom,
charakteryzujący się strukturą porfirową, gąbczastą lub migdałowcową.
Droga do kamieniołomu. |
Do
byłego kamieniołomu docieramy od centrum Lubiechowej kierując się drogą biegnącą
przy pałacu w kierunku zachodnim; następnie na wysokości wzgórza Łomy, obok
domów gospodarczo-mieszkalnych skręcamy w krótką polną drogę dojazdową,
prowadzącą do wnętrza kamieniołomu, gdzie znajduje się strefa wypoczynkowa,
utworzona dla miłośników geologii i zbieraczy minerałów.
Lubiechowa kamieniołom melafiru wzgórze Łomy. |
Kamieniołom
podcina pd-zach zbocze Łomów, tworząc osłonięty teren, gdzie można miło i
edukacyjnie spędzić czas na legalnym poszukiwaniu agatów czy ametystów. Jednak
zanim zaczniemy zbierać kamienie powinniśmy zadbać o nasze bezpieczeństwo,
koniecznie zabierzmy ze sobą, kask, okulary chroniące oczy przed odpryskami
skały, rękawice ochronne, dobrze dopasowane buty pozwalające na pokonywanie
stromych stoków zbudowanych z luźnej skały.
Okulary ochronne. |
Jeśli wybieramy się z dziećmi tym bardziej
zadbajmy o ich bezpieczeństwo, w wielu miejscach w kamieniołomie może
dojść do wypadku, dlatego lepiej jest, aby dzieci znajdowały się na dole poza
strefą spadku luźnych kamieni i tam przeglądały kamyki zebrane przez
dorosłych.
![]() |
Lubiechowa - Łomy. |
Zbiór
agatów w Łomach podobnie jak w innych znanych od lat stanowiskach jest bladym
odbiciem tego, z czym można było się tu spotkać wiele dekad temu. Miejsce było
i jest wciąż bardzo popularne wśród zbieraczy kamieni szlachetnych, którzy, to
przez lata mocno już przebrali powierzchniowe warstwy skalnych stoków (tak
skutecznie, iż zebranie jakiś znakomitych okazów raczej jest kwestią ogromnego szczęścia).
Natomiast oczywiście, jeśli zaczniemy odróżniać skały, w których występują agaty,
czyli tzw. ”migdałowce”, to z pewnością po ich rozłupaniu wypreparujemy liczne małe
geody, w których znajdują się rozmaite minerały.
Lubiechowa - Łomy. |
![]() |
Łomy migdałowiec. |
Lita
skała melafirowa nadal zachowuje swoją twardość, aby odnaleźć w niej okazy
należy wyposażyć się już w odpowiedni sprzęt i wiedzieć jak skała pęka oraz
gdzie mniej więcej można szukać mineralizacji.
Łomy narzędzia. |
Występowanie
agatów w melafirach, jest ściśle powiązane z działalnością wulkaniczną. W
górnej stropowej partii pokryw melafirowych, zawarte w płynnej lawie gazy, z
racji gęstości magmy (im więcej pierwiastków w rozpuszczonej skale tym magma
jest coraz bardziej gęsta i mniej przez to ruchliwa, a więcej stygnąca)
tworzyły banieczki gazowe, odcięte od możliwości wydostania się na powierzchnie
skały (odcięte także z racji wystąpienia na jej powierzchni szklistej pokrywy,
stykającej się bezpośrednio z atmosferą). Tego typu sytuacja wystąpiła w
kamieniołomie Łomy gdzie w melafirach zebrały się pierwiastki i związki
chemiczne zastygłe w owalne geody i migdały agatowe...
![]() |
Agaty z Lubiechowej. |
Agat
odmiana chalcedeonu, jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych kamieni
szlachetnych, nazwa tego kamienia pochodzi od sycylijskiej rzeki Achates.
Główną cechą agatów jest fakt, że jest, to minerał wstęgowy, składający się z
rozmaicie ubarwionych naprzemiennych warstewek. Agat po odpowiednim przycięciu
prześwieca, ma przełam muszlowy, połysk szklisty, rysę białą i twardość od 6,5
do 7,0 w dziesięciostopniowej skali Mohsa.
![]() |
Agat z Lubiechowej. |
Formy
występowania agatów w skałach są rozmaite: migdały, geody, żyłki, dlatego też
mamy rozmaite odmiany agatów takie jak: agat wstęgowy, warstewkowy,
jednobarwny, forteczny, mszysty, sagenitowy, ognisty, ruinowy, oczkowy, żyłowy
itd. Ze względu na swoje piękno agat już od czasów najdawniejszych cieszył się
zainteresowaniem, szczególną doskonałość w obróbce tego kamienia osiągnęli
Grecy i Rzymianie, którzy z agatów tworzyli miniaturowe płaskorzeźby tzw.
gemmy. Obecnie z agatów wyrabia się oczka do pierścionków, kolczyki, kolie i
wiele ozdób i pamiątek jubilerskich.
Łomy partie szczytowe kamieniołomu melafirów. |
Warto
wiedzieć, że naturalne agaty bywają poddane procesom mającym na celu
zmianę ich barwy, przez to często oferuje się nam w sklepach czy na giełdach
minerałów kamienie niejako „podrasowane” przez człowieka w sztucznym barwieniu,
większość agatów na rynku podlega właśnie takiemu procesowi.
Narzędzia. |
Największe
złoża agatów znajdują się w Brazylii, Urugwaju i wschodnich Indiach i na Uralu.
W Europie agaty występują na terenie Niemiec, w północnych Czechach i na Dolnym
Śląsku, gdzie natrafiamy na nie w rejonie Tłumaczowa, Głuszycy, Kamiennej Góry,
Różanej, Nowego Kościoła, Wlenia i Lwówka Śląskiego.
Agaty
z kamieniołomu w Lubiechowej odznaczają się tym, że budują je na przemian
jasnoszare i brunatne wstęgi chalcedonu, spotyka się także czarno białe onyksy
oraz agaty o bardziej intensywnych barwach (te bardziej w litej skale).
![]() |
Lubiechowa - Łomy minerały z grupy kwarcu. |
Podczas
szukania minerałów w kamieniołomie Łomy, możemy znaleźć także najbardziej
pospolity tutaj kwarc mleczny oraz występujący w geodach fioletowy ametyst dość
często spotyka się także jaspis, który ujawnia swój rysunek dopiero po
oszlifowaniu. W dość licznym procencie migdałów i geod natrafiamy także na
baryt, który jednak jest tutaj mało atrakcyjny.
![]() |
Jaspis z Lubiechowej. |
W
kamieniołomie w Lubiechowej występują poza tym: kwarc dymny, kryształ górski
(okazjonalnie), kalcyt i zeolity.
Na
terenie kamieniołomu zorganizowano strefę wypoczynkową, działacze z Lubiechowej
m.in. w ten sposób pragną zachęcić turystów do odwiedzin swojej wsi, która z
racji pięknego położenia jak najbardziej zasługuje na promocje.
/Jan Wieczorek/
Foto: Jan i Ryszard Wieczorek
Bibliografia: Marek Staffa - "Słownik geografii turystycznej Sudetów (T.6 i 7), Michał Sachanbiński - "Vademecum zbieracza kamieni szlachetnych i ozdobnych", Michał Sachanbiński - "Kamienie szlachetne i ozdobne Śląska".
W ramach działalności
Dzikich Sudetów proponujemy Państwu uczestnictwo w szeregu atrakcyjnych
eksploracjach i wyprawach turystycznych prowadzonych przez kulturoznawcę i
eksploratora sudeckiego Jana Wieczorka, który pokaże Państwu miejsca ze wszech
miar interesujące, jak i też dzikie i tajemnicze, a bywa, że całkiem świeżo
odkryte...
DZIKIE SUDETY
e-mail: d.sudety@gmail.com
Jak zwykle ciekawie :)
OdpowiedzUsuńpozdrowienia
Bardzo ciekawy tekst. Nie miałam pojęcia, że jest taki "turystyczny" kamieniołom, gdzie można spróbować swojego szczęścia. Na pewno odwiedzimy w naszej dorocznej wyprawie w Sudety :)
OdpowiedzUsuńcudowne miejsce
OdpowiedzUsuń