Maloskalsko w Czeskim Raju

Zamek Frýdštejn.

       


     Jednym z najbardziej atrakcyjnych miejsc w Czeskim Raju, są okolice bezpośrednio przylegające do miejscowości Malá Skála przez Czechów określane, jako Maloskalsko.

Malá Skála położona jest w obrębie Kozakowskiego Grzbietu na jego stokach oraz w przebijającej się dolinie rzeki Izery, na trasie między Żelaznym Brodem, a Turnovem. Z racji swojej urody i położenia miejscowość ta, w wielu przewodnikach i folderach określana jest mianem „perły” Czeskiego Raju.

Malá Skála widok z tarasu zamku Vranov.

Pierwsze wzmianki pisemne o Maléj Skále pochodzą z 1382 roku. Natomiast nazwy Malá Skála po raz pierwszy użył, pochodzący z Frýdlantu, książę Albrecht Wallenstein, który chciał w ten sposób odróżnić, ją od większej Hrubéj Skály położonej ok. 6 km od Turnova. 

 Malá Skála widok Sokol i Suche Skały.

 Skały piaskowcowe Vranowski grzbiet.

Geograficznie Czeski Raj dzieli się na obszar należący do Sudetów oraz na znajdujący się już poza nimi.  - Maloskalsko znajduje się jeszcze w Sudetach, w obrębie Kozakovskiego Grzbietu, który wchodzi w skład Grzbietu Jesztiedzko-Kozakowskiego, ciągnącego się długim wąskim pasmem o przebiegu północny-zachód; gdzie graniczy z Górami Łużyckimi, a południowy-wschód; gdzie graniczy z Wyżyną Jiczyńską. 

W ujęciu geologicznym Kozakovsky hřbet, zbudowany jest ze skał osadowych: piaskowców i zlepieńców, a także i skał wulkanicznych. Najbardziej rozpoznawalnymi szczytami tego pasma są znajdujące się nad Małą Skałą szczyty: Kopanina (657m n.p.m.) i Sokol (562m n.p.m.), oraz znajdujący się już nieco dalej Kozákov (744m n.p.m).

Malá Skála rzeka Jizera próg wodny. 

Malá Skála tradycyjna zabudowa wiejska. 

Popularność Małej Skały wiąże się również z tym, że oprócz dobrze rozwiniętej bazy noclegowo gastronomicznej i pola kampingowego - Ostrov, wizytujący tą miejscowość goście mogą zakosztować czynnego wypoczynku, okolica bowiem sprzyja turystyce pieszej i rowerowej, wędkarstwu, kajakarstwu i raftingowi oraz wspinaczce skalnej, znajdują się tu bowiem jedne z najbardziej cenionych w Czechach rejony skalne: Suche Skały i Pantheon.

 Malá Skála ośrodek rekreacyjno-wodny i park linowy.

Malá Skála kanał przy wysepce Ostrov.

Malá Skála, ze swoimi atrakcjami sprosta także oczekiwaniom dzieci i rodziców. Spragnione odpoczynku i przygód rodziny mogą tu, spróbować swych sił w cieszącym się popularnością „małpim gaju”, przygotowano tu również plac zabaw z drewnianymi atrakcjami i trampoliną oraz boiska do gry w piłkę, jak i też stoły do gry w ping-ponga. Nad rzeką Izerą można się w okresie wakacyjnym opalać i wykąpać, jest tez przystań wodna z zróżnicowaną ofertą (pontony, kajaki, deski itd.) . 

Malá Skála Autokemp Ostrov.

Malá Skála Autokemp Ostrov.

Najbardziej popularnym miejscem w Malej Skále, w którym turyści z Czech i zagranicy wykupują noclegi na dłuższy i krótszy pobyt jest Autokemp Ostrov, położony na małej wyspie, pomiędzy rzeką Izerą, a kanałem od niej odchodzącym.

Malá Skála w tle Vranov.

Turysta ma, tu możliwość bezpośredniego odpoczynku tuż przy rzece, ponadto z pola biwakowego rozpościerają się tu widoki na Suche Skały i wznoszący się stromo nad Małą Skałą zamek Vranov. 

 Malá Skálaw tle Suche Skały.

Minimalny pobyt w Małej Skale, powinien skupiać się na obejrzeniu sztandarowych atrakcji w okolicy tj.: odbycia spaceru na zamek Vranov położony na Vranowskim Grzbiecie zbudowanym ze strzelistych turni piaskowcowych, kolejno odbycia wycieczki na zamek Frýdštejn oraz obejrzenia Suchych Skał i wejścia na szczyt Sokol (562m n.p.m.).  

Malá Skála punkt widokowy na rzekę Jizerę.

 Zamek Vranov.

Na Zamek Vranov, czyli Pantheon, udajemy się szlakami znakowanymi od znajdującej się tuż przy drodze urwistej skały położonej tuż przy rzece Izerze. Mijając browar, sklepiki i restauracje, wchodzimy w las, w którym dość stromo do góry, osiągamy punkty widokowe i wejście na teren zamku Vranov, który powstał na początku XV wieku. 

Po wejściu na teren warowni wkomponowanej w strzeliste piaskowcowe skały i zakupieniu biletu w kasie, przemieszczamy się wedle wypunktowanej trasy, która obejmuje zwiedzanie dziedzińców, zabudowań, punktów widokowych i wykutych w skałach pomieszczeń, w których w 1802 r. nowy właściciel przedsiębiorca F.Z.Römisch, rozmieścił mnóstwo rzeźb, nagrobków, napisów, kamiennych urn i pomników. 

Malá Skála Zamek Vranov.

Wszystkie te elementy „stanowiły upamiętnienie historycznych i bajkowych postaci oraz wydarzeń, a także pisarzy, artystów i poetów.

 Zamek Vranov pomieszczenia wykute w skałach piaskowcowych.

 Zamek Vranov - Pantheon.

Jedna z sal poświęcona została osobom i wydarzeniom związanym z Wojnami Napoleońskimi, w innej odwiedzający może poznać imiona legendarnych czeskich bohaterów. Nie zabrakło tu miejsca również dla Szekspira, Goethego, Cervantesa i wielu innych.”  W taki sposób zamek Vranov, stał się romantycznym Pantheonem.

 Vranovski Grzbiet.

Nazwa Pantheon używana jest również w środowisku osób wspinających się i określa ona cały piaskowcowy grzbiet, na którym znajduje się zamek Vranov, z położoną już poza zasięgiem turystów przewieszoną tzw. "Centralną Ścianą", gdzie skała piaskowcowa nafaszerowana jest niczym ser szwajcarski niezliczonymi dziurkami, upodobniając wspinaczkę w tym miejscu, do wspinania się w skałach wapiennych. 

 Czeskie wspinaczki (matka z córką) na Vranovskim Grzbiecie.

Drugi z zamków Frýdštejn (wejście biletowane), znajduje się ok. 2 km od Małej Skały, można doń dotrzeć szlakiem od zamku Vranov na pieszo, jak i też samochodem jadąc w kierunku wsi Frýdštejn, gdzie znajduje się parking i restauracja. 

Zamek Frýdštejn.

Ruiny zamku Frýdštejn pochodzącego z XIV wieku, imponują przede wszystkim strzelistą basztą. Spora część budowli została wykuta w litej skale, co wymusiło piętrową konstrukcję twierdzy. Na dolnym, poziomie wybudowano bramę, a na poziomie górnym znajdowały się właściwe budynki zamkowe. Obronę zapewniały mury, do których włączono również okrągłą basztę o wysokości 15 m. Właścicielami zamku były kolejno rody: Markvartic, panów z Dražic oraz ród Biberstein. 

 Suche Skały.

Mała Skała rosocha.

Ważną atrakcją Maloskalska są Suche Skały nazwane przez wspinaczy „Małymi Dolomitami”, znajdują się one po przeciwnej niż zamki Vranov i Frýdštejn stronie rzeki Jizery.

Zgrupowanie Suchych Skał widoczne jest niemal ze wszystkich części miejscowości Mała Skała, aby doń dotrzeć należy przejść głównym mostem miejscowości do skrzyżowania szlaków turystycznych przy sklepie spożywczym w pobliżu stacji kolejowej i kolejno przez ok. 1,5 km dosyć monotonnym podejściem dotrzeć szlakiem do ich podstawy.  

 Suche Skały.

 Podejście do sektorów wspinaczkowych.

Obecnie Suche Skały, w znacznym stopniu zarastają już lasem, tracąc z roku na rok, swój wyjątkowy walor polegający na strzelistości wież piaskowcowych, na których bez znacznych ograniczeń trwa intensywna eksploracja wspinaczkowa. 

Bardziej wysportowane osoby, chcąc bliżej przyjrzeć się Suchym Skałom, mogą skorzystać i wejść do góry po przygotowanych przez wspinaczy drewnianych drabinach, prowadzących w poszczególne sektory skalne. 

 Suche Skały partie szczytowe.

 Wspinanie w Suchych Skałach.

Piaskowiec na Suchych Skałach posiada bardzo dobre walory wspinaczkowe, spore urzeźbienie i znaczą twardość. Wspinaczka jednak (jak to z reguły w Czechach bywa) ze względu na znaczne odległości pomiędzy stałymi punktami asekuracyjnymi (kruhami) przysparza tutaj nawet dla odważnych wspinaczy sporo adrenaliny.     

Na równie interesujące wędrówki piesze turyści mogą kierować się z Małej Skały w kierunku wieży widokowej na Kopaninie lub w odwrotnej opcji udać się na szczyt Sokol (562m n.p.m.), gdzie znajdują się piaskowcowe skały, z licznymi grotami, przejściami i jarami; piaskowce te wraz z Besedickimi Skałami, tworzą interesujące skalne labirynty, w których, to podczas prześladowań religijnych ukrywali się Bracia Czescy. 

 Mala Skala spływ kajakowy rzeką Jzerą.

W czasie wysokiego stanu wody na rzece Izerze, należy koniecznie skorzystać, z przystani wodniackiej, znajdującej się w Małej Skale i odbyć spływ rzeką Izerą tj., przełomem w kierunku Turnova. 

 Mała Skała  i rzeka Izera wczesną wiosną.

 W komorach skalnych Pantheonu.

O bajkowym klimacie Maloskalska, świadczą również produkcje filmowe, zrealizowane przez czeskich filmowców. Kręcono tutaj takie filmy jak: „Artuš, Merlin i Prchlíci”, „Morderca skrywa swą twarz”, „Siedmiu głodnych” oraz  film realizowany na Zamku Frýdštejn - „O królewnie Jasněnce i latającym szewcu”. Warto zobaczyć te produkcje zanim wybierzemy się do Czeskiego Raju czy Małej Skały.

 /Jan Wieczorek/

Foto: Jan Wieczorek 

W ramach działalności Dzikich Sudetów proponujemy Państwu uczestnictwo w szeregu atrakcyjnych eksploracjach i wyprawach turystycznych prowadzonych przez kulturoznawcę i eksploratora sudeckiego Jana Wieczorka, który pokaże Państwu miejsca ze wszech miar interesujące, jak i też dzikie i tajemnicze, a bywa, że całkiem świeżo odkryte... 

DZIKIE SUDETY

e-mail: d.sudety@gmail.com