 |
| Jeden z szybów w G.Kaczawskich. |
Góry Kaczawskie pod względem
geologicznym zaliczane są do jednych z najbardziej ciekawych i zarazem
najstarszych gór w całych Sudetach. Wyodrębnia się tutaj specyficzna mozaika
podłoża skalnego, sporo jest tutaj uskoków tektonicznych, skałek, jaskiń,
sztolni i kamieniołomów.
 |
| Epidot z Gór Kaczawskich. |
W Górach Kaczawskich występują:
dolomityczne wapienie i marmury, dość rozpowszechnione szczególnie w pasmach
szczytowych są zieleńce i łupki zieleńcowe, które niekiedy tworzą skałki i
rumosze skalne, do ciekawostek należy zaliczyć występowanie tzw. „czerwonych
skałek” zbudowanych z kersantytów, barwy brunatno-szaro-fiołkowej, w których
występuje epidot; ponadto w paśmie tym występują diabazy, rozmaite łupki, serie
fyllitowe, piaskowce i margle, zlepieńce, osady morskie ze skamienielinami w
wapieniu, ryolity, skały bazaltowe, tufy i lawy pukliste (poduszkowe), będące
świadectwem podwodnego wulkanizmu oraz osady rzeczne i polodowcowe.
 |
| Góra Szybowcowa tzw. Szybowisko. |
Miasto Jelenia Góra położone w
Kotlinie Jeleniogórskiej, przylega do Gór Kaczawskich w rejonie Małego
Grzbietu, dwuwierzchołkowego Szybowiska (561 m n.p.m.) i (541m n.p.m.) .
 |
| Jelenia Góra widok z wieży ratuszowej w kierunku Gór Kaczawskich. |
 |
| Szybowisko. |
Na Szybowisko, czyli Górę Szybowcową
można dotrzeć zarówno z Jeleniej Góry – (dzielnica Zabobrze) jak i też z pobliskiego
Jeżowa Sudeckiego, tj., wsi, która ma w swojej historii średniowieczne tradycje
gwareckie [1]. Do najciekawszych zabytków w Jeżowie Sudeckim należy Dom Gwarków [2], będący
zabytkiem architektury regionalnej.
 |
| Szybowisko wyższy wierzchołek zaadoptowany pod lotnisko. |
 |
| Szybowisko w tle Stromiec. |
Sama Góra Szybowcowa (niem. Galgen
Berg), jak sama nazwa wskazuje była i jest adoptowana pod uprawianie sportów
lotniczych, dzieje się tak, ponieważ w tym miejscu panują sprzyjające warunki
związane z cyrkulacją wiatrową [3]. Fakt ten był wykorzystywany już przez
Niemców, którzy w roku 1924, wznieśli na Górze Szybowcowej drugi w Niemczech i
na świecie ośrodek szkolenia szybowcowego.
 |
| Góra Szybowcowa tzw. Szybowisko. |
Szybowisko zbudowane jest z
rozmaitych skał osadowych (margle ilaste, wapienie margliste, piaskowce,
zlepieńce) i metamorficznych (łupki serycytowo-muskowitowo-chlorytowo-kwarcowe
z grafitem oraz ryolity i zieleńce), serie tych skał kontaktują się ze sobą,
tworząc bogate okruszcowanie, z czego zdawano sobie już sprawę w okresie
średniowiecza.
 |
| Szybowisko z Chrośnickich Kop. |
 |
| Szybowisko kamień graniczny... |
Na pd.wsch. stokach Szybowiska
prowadzono na szeroką skalę wydobycie złota, czego dowodem są, wydzielone
niegdyś parcele, po których na szeregu kamieni zachowały się graniczne znaki
krzyża.
 |
| Dom Gwarków w Jeżowie Sudeckim. |
Kopalnie złota i srebra położone w pobliżu Jeżowa Sudeckiego, podlegały
pod jurysdykcje miasta Jelenia Góra, pracowali, tu górnicy sprowadzeni z
kopalni złotoryjskich.
 |
| Szybowisko dawne działki górnicze złota. |
W archiwach zachowały się nazwy niektórych historycznych
kopalń: - Auferstehung – 1479, - St.
Elisabeth – 1479, - kopalnia Maximiliana Ersamena, - kopalnia Eichnera i
Frölicha, - kopalnia Hansa Alde, - kopalnia Ernesta Sebastiana Willingera.
 |
| Góra Szybowcowa wycieczka eksploracyjna. |
 |
| Mapa rejonu Szybowiska. |
Bogata
strefa okruszcowania, wiąże się również z występowaniem rudy żelaza, która
występuje w strefie kontaktu na drugim wzniesieniu Szybowiska tzw. Łupkowej (niem. Schiefer
Berg 541m n.p.m.), gdzie poniżej szczytu znajduje się dziś zasypany szyb
prowadzący zapewne do starej kopalni. - Powyżej tego szybu na stokach i zrównaniu
szczytowym występuje strefa z łupkami, w których napotyka się rudę
żelaza.
 |
| Szybowisko tzw. Łupkowa (niem. Schiefer Berg 541m n.p.m.). |
 |
| Magnetyt z Szybowiska. |
Wielokrotne
moje wyjścia eksploracyjne w ten rejon, dały efekt w postaci znalezienia
magnetytu z charakterystyczną krystalizacją, pirotynu, pirytu oraz kwarcu,
barytu i fluorytu. Pozyskanie minerałów wiąże się tu jednak z ciężką pracą przy
użyciu kilofa, łopaty i młota.
 |
| Baryt z Szybowiska. |
Pod
względem mineralogicznym Szybowisko, znane jest także z powodu, znajdujących
się tu kilku żył barytu; najsłynniejsza z nich znajduje się na pd.wsch. zboczu
głównego wierzchołka Szybowiska.
 |
| Szybowisko odwierty w rejonie żył barytu. |
- Żyła barytu ma tutaj: ok. 210m. długości
przy szer. Od 0, 5 do 11, 0m. i miąższości od 0, 3 do 1, 0m..
 |
| Baryt i hematyt z Szybowiska. |
 |
| Baryt i hematyt z Szybowiska. |
Baryt z
Szybowiska posiada kolor: mleczny, różowy i fiołkowy, występuje on również,
jako jeden ze składników w łupkach, wówczas współtowarzyszy mu kwarc, hematyt,
piryt, galena, sfaleryt, ochra żelazista, grafit i malachit.
 |
| Pseudojaspis z Szybowiska. |
W pobliżu
wspomnianej żyły barytu, która, to żyła była badana za pomocą odwiertów w II
poł. lat 80 ubiegłego wieku, można natrafić na występujące jaspisy i pseudojaspisy.
 |
| Znany sudecki kolekcjoner minerałów - Roman Piątek. |
Kamienie te posiada w swoim zbiorze kolekcjoner minerałów Roman Piątek z Dziwiszowa, który przez lata eksplorował Kotlinę
Jeleniogórską, w tym i okolice Dziwiszowa oraz położoną w pobliżu tej wsi dawną
kopalnie rud miedzi „Klarner”, znajdującą się na stokach Szybowiska w rejonie wspomnianej
żyły barytowej.
 |
| Jaspis z Dziwiszowa kolekcja Roman Piątek. |
 |
| Szybowisko "Neu Californien". |
Odkrywcy
tajemnic i miłośnicy minerałów mogą w rejonie Szybowiska pokwapić się o
znalezienie dawnej kopalni pirytu (lokalizacja ściśle niesprecyzowana) o
wdzięcznej nazwie: „Neu
Californien”, która, to kopalnia powstała w 2. połowie XIX wieku za sprawą
Heinricha Stumpe z pobliskiego Jeżowa Sudeckiego oraz Karla Kottlicka z
Jeleniej Góry.
 |
| Magnetyt z Barytem z Szybowiska. |
Mały Grzbiet Gór Kaczawskich, to
jednak o wiele więcej interesujących
miejsc, które skrywają wciąż
wiele tajemnic, o których w polskiej, jak i niemieckiej literaturze nie zbyt wiele
wiadomo.
/Jan Wieczorek/
Foto: Jan Wieczorek i niemieckie zdjęcie archiwalne z internetu.
[1] / W pobliżu Jeżowa Sudeckiego w średniowieczu
poszukiwano i eksploatowano złoża: srebra, złota i żelaza.
[2] / Dom Gwarków,
jest to dawna karczma (jadłodajnia), którą wraz z pięcioma innymi została
wzniesiona pod koniec XVIw przez władze Jeleniej Góry dla potrzeb pracujących
tu górników.
[3] /Potocznie zwie się to: „falą nad Karkonoszami”,
związane jest to z występowaniem wiatrów fenowych w Kotlinie Jeleniogórskiej,
daje możliwości bicia rekordów – przewyższeń.
FILM DZIAŁKI ZŁOTA NA SZYBOWISKU
W ramach działalności
Dzikich Sudetów proponujemy Państwu uczestnictwo w szeregu atrakcyjnych
eksploracjach i wyprawach turystycznych prowadzonych przez kulturoznawcę i
eksploratora sudeckiego Jana Wieczorka, który pokaże Państwu miejsca ze wszech
miar interesujące, jak i też dzikie i tajemnicze, a bywa, że całkiem świeżo
odkryte...
DZIKIE SUDETY
e-mail: d.sudety@gmail.com