 |
| Płoszczań. |
Znajdujący
się w zachodniej części Pogórza Karkonoskiego rozległy i kopulasty Płoszczań
(747m n.p.m.) znany jest głównie miłośnikom geologii i boulderingu (odmiany
wspinaczki polegającej na pokonywaniu mniejszych bloków skalnych). Nie każdy
jednak wie, iż Płoszczań (Breiterberg) jest obok szczytu Drewniaka (678m
n.p.m.) położonego również w bezpośrednim sąsiedztwie Michałowic, interesująca górą,
na której turysta może podziwiać równie ciekawe formacje skalne jak te w
zgrupowaniu Kociołki czy skały przy Złotym Widoku znajdujące się tuż przy
krawędzi dawnego kamieniołomu granitu w Michałowicach na Drewaniaku.
 |
| Droga na Trzy Jawory z Michałowic. |
Najlepszym
sposobem dotarcia na Płoszczań jest wędrówka z
Michałowic, w kierunku rozdroża Trzy Jawory. Po wejściu do lasu w rejonie
skrzyżowania przy basenie retencyjnym, idziemy dalej wygodnym szlakiem
niebieskim, aż do odchodzącej w prawo drugiej nieznakowanej leśnej drogi, która
to prowadzi do charakterystycznego paśnika dla dzikiej zwierzyny.
 |
| Płoszczań droga leśna. |
Kolejno
przez las mieszany, zygzakiem zarastającą ścieżyną wspinamy się na kulminację
szczytową Płoszczania, mijając pod drodze granitowe głazy i pierwsze skałki.
 |
| Ścieżka na szczyt. |
Po
paruset metrach docieramy do formacji szczytowych zbudowanych z bardziej odpornego
na erozję granitu drobnoziarnistego.
Różnica
odmian granitu w obrębie masywu Karkonosko-Izerskiego, dla laika wydawać by się
mogła nieistotna, jednakże dla geomorfologów stanowi ona podstawę
usystematyzowania wiedzy na temat Karkonoszy, Kotliny Jeleniogórskiej, Rudaw
Janowickich i sporej części Gór Izerskich znajdującej się po czeskiej, ale i po
polskiej stronie granicy.
 |
| Płoszczań formacje szczytowe. |
Góra
Płoszczań jest tzw. ”twardzielem”, exemplum ukazującym odporność granitu
drobnoziarnistego (równoziarnistego) i większą podatność na erozję granitu
gruboziarnistego (porfirowatego). - Z ciekawostek natury geologicznej
obserwujemy na Płoszczaniu także szliry biotytowe oraz skały żyłowe (pegmatyty
i aplity).
 |
| Ametysty rejon Trzech Jaworów kolekcja Jan Wieczorek. |
W
pobliżu Płoszczania, w rejonie Trzech Jaworów znajduje się także obszar
występowania minerałów z grupy kwarcu: ametystów i kwarcu górskiego.
 |
| Płoszczań granit gruboziarnisty. |
Skała
magmowa granit gruboziarnisty zbudowana jest z dość znacznych rozmiarów skaleni
potasowych, kwarcu, biotytu i plagioklazu (skalenie potasowe potrafią osiągać
kilka centymetrów długości, podczas gdy pozostałe minerały nie przekraczają 1
cm.).
 |
| Płoszczań granit równoziarnisty. |
Na
Płoszczaniu skały i bloki skalne zbudowane z tej odmiany granitu znajdują się
na stokach, jednak im bliżej wierzchołka Płoszczania granit przechodzi w
odmianę drobnokrystaliczną, czyli drobnoziarnistą i tym samym bardziej odporną
na wietrznie, co przekłada się na wygląd skał, które już na samym szczycie maja
formy baszt i murów skalnych.
 |
| Płoszczań skały na stoku. |
Granit równoziarnisty (drobnoziarnisty),
charakteryzuje się tym, że jego części składowe mają zbliżoną wielkość i żaden
składnik nie uzyskuje optycznej przewagi.
 |
| Płoszczań baszty skalne granit drobnoziarnisty. |
Bloki
i skały granitowe na Płoszczaniu od jakiegoś czasu cieszą się popularnością
wśród wspinaczy uprawiających buldering. Większość tak zwanych przystawek
bulderingowych, powstała w partiach granitu drobnoziarnistego, ponieważ ten
daje komfort wspinaczki; jest mniej kruchy, ostry i zapewnia dobre tarcie dla
obuwia wspinaczkowego. Odmiana
gruboziarnista granitu kaleczy palce i dłonie, jak i technicznie jest o wiele
bardziej trudna do uprawiania wspinaczki, choć i w tej odmianie granitu
wspinacze wytyczają swoje linie.
 |
| Płoszczań bouldery. |
 |
| Płoszczań bouldering. |
Bouldering,
czyli wchodzenie na niewielkie, kilkumetrowej wysokości skałki i głazy (z ang. boulder – głaz), jako samodzielna
dyscyplina wyłonił się ze wspinaczki skałkowej. Początkowo była to forma
treningu za pomocą, której wspinacz ćwiczył swe umiejętności, aby móc ich użyć
w trakcie prowadzenie trudnych dróg skalnych.
 |
| Płoszczań bouldery. |
Z czasem buldering zyskał
samodzielność, dyscyplina ta pozwala na uprawianie sportu wspinaczkowego bez
użycia liny i dodatkowego sprzętu (uprząż, karabinki, kości itd.). Wspinacz
bulderingowy obecnie potrzebuje jedynie do wspinaczki dobrych butów, woreczka z
magnezją i przenośnego materaca tzw.crashpada, który w razie upadku zniweluje konsekwencje
starcia z podłożem. W
pokonywaniu boulderów ważne jest także, aby korzystać z pomocy spottera, czyli
partnera, który pomaga w kontrolowaniu odpadnięcia, zabezpieczając górną część
ciała wspinacza przed bezpośrednim uderzeniem o ziemię lub wystającym fragmentem
skalnym itd..
 |
| Widok z Płoszczania na Szrenicę. |
Trudności
dróg boulderowych ujęte są podobnie jak trudności dróg wspinaczkowych w skale
trudności. Wspinanie nie wymaga tutaj ogromnej wytrzymałości rozłożonej na
wiele metrów wspinaczki, a raczej koncentruje się na używaniu maksymalnej siły
w bardzo trudnych momentach i krótkim czasie.
 |
| Płoszczań kociołki wietrzeniowe i jaskinie szczelinowe. |
 |
| John Gill w trakcie ćwiczeń. |
Historycznie do rozwoju boulderingu,
jako osobnej formy wspinaczki, jako pierwszy przyczynił się John Gill w połowie
XX wieku. Natomiast najważniejsze rejony bulderingowe znajdują się we Francji (Fontainebleau), Wielkiej Brytanii (Lake District i
Peak District) oraz Stanach Zjednoczonych (Joshua Tree, Boulder Canyon).
 |
| Bouldering Mexico Baja California. |
W naszym
kraju uprawia się tą dyscyplinę sportu w Rudawach Janowickich, Górach Sokolich,
Pogórzu Karkonoskim, w Kotlinie Jeleniogórskiej oraz na Jurze
Krakowsko-Częstochowskiej, w Ciężkowicach i wielu innych miejscach Karpat i
Sudetów. Dla przyrody ten rodzaj wspinaczki jest najmniej inwazyjny, choć jak
to zawsze bywa w działalności ludzkiej bywają też zachowania nieetyczne
piętnowane zresztą często przez środowisko samych wspinaczy.
 |
| Płoszczań bald. |
Obecnie skały na górze Płoszczań
utraciły już walory widokowe, widać z nich jedynie Szrenicę w Karkonoszach, jednak
wejście na kulminacje szczytową ma sens w celu obejrzenia kociołków
wietrzeniowych oraz małych jaskiń szczelinowych, które zaliczane są do
granitowych obiektów pseudokrasowych.
/Jan Wieczorek/
Foto: Joanna Wieczorek i Jan Wieczorek
i foto z internetu.
Bibliografia: Piotr Migoń "Granit - od magmy do kamienia w służbie człowieka", Miłosz Jodłowski "Zasady dobrej praktyki w zarządzaniu ruchem wspinaczkowym na obszarach chronionych".
W ramach działalności
Dzikich Sudetów proponujemy Państwu uczestnictwo w szeregu atrakcyjnych
eksploracjach i wyprawach turystycznych prowadzonych przez kulturoznawcę i
eksploratora sudeckiego Jana Wieczorka, który pokaże Państwu miejsca ze wszech
miar interesujące, jak i też dzikie i tajemnicze, a bywa, że całkiem świeżo
odkryte...
DZIKIE SUDETY
e-mail: d.sudety@gmail.com
